VAN TORSTEN SCHWANKE
Dramatische Person‘n.
DORIS, Prinzess van Ollenboerg.
HERR TORSTEN, ehr Söhn.
HERR STEFAN, ehr Söhn
JANNA.
GEORG, Een olle Knecht.
Boten.
DE OLLEN van Ollenboerg, stumm.
DE KÖÖR
Een grote Hall mit Pillen, mit Dören an beide Sieten; achter geiht een grote Dör in na een Kapell.
FRU DORIS in Trauer; de Älsten vun Ollenborg.
DORIS:
Ut de düstern Stille minner Kämmer vör, grise Statten, kumm ick, obschon ungern. Hier stell ick mi för juch, lödden den Schleier fallen, de min widwer Wangen bedekt; dat Licht un de Fröhlichkeit ut min Dagen sünd för immer vergaan! Un up best
wär ick allens in düstern Lücht för mi allens, dat ik dis düstere Hart verbergen kann. Doch schallt en starke Stem – dat Gebot der Pflicht – mi ut de Düsterheit rup un no’t Lücht rup trecken. Nich twee Mol hett de Mond sien Lücht üm den Himmel dreihn, seit mi voornehme Mann to Grabe gahn is, min fürstlich Mann, Herr över disse Stadt, dessen stark Arm de Feinde der Welt afwehren kunn! Doch sien Geist leevt weiter in siene heldenhaften Söhne, de Stolz von’t Land: Se heffet sehn, wie se ut de Blöd von Kindheit upwussen, hoffnungsvoll no’t starken Minschentied hin. Doch, ach, in ihren Harten sproot ut’n düstern Wurzel en förteligen, dödlichen Hass, de all Fregen verachte, all slachtbürtigen Banden bräke, un in ehrn Kinnerjöhrn ward se mit düstern Gedanken vör de Zukunft wardet. Als ehr Vader noch leef, hett sien straam Rigider sien Söhne zügeln un ehr feurige Gemüter in Schranken hollen, mit’n eiserne Joch von sien streng Gerechtigkeit darf keen Willen wüen un besänftigte sien ungehueren Zorn. In Fried un ohne Wapen stahn se hüt hier, de Stremen von Ollenboerg künnt ehr anblicken: hüt is de Dag! Nu wart ik up de Bodde, de mi bringt de Nahricht von mine Söhne. Schap, ju wärt se emfangen
mit Eer un Respekt, as Vasallen dat schuldt. Denk dor an, ju Pflicht to erfüll’n, un överlatt de gröten Sorgen den, de de Wietheit darto hefft. Schwer war ehr Streit, un för de Stadt blöckt ehr un sin Vereenigung; doch in de Frucht van Fröhlichkeit un Frieren, wiest se sünd stark, to rücken an dat Recht över de Welt un över ehr Sälken.
(Die Ältsten geiht still af. DORIS winkt GEORG, een ollen Knecht.)
GEORG:
Wo gahn, min Herrin?
DORIS:
Mien ollen truen Diener, komm dicht bi mi. Kumm her un deelt mit mi dat Leed un de Fru von Mütterdasein; miene Schätze häb ik di in’t Hart leggt, mien Geheimnissen, un bliev an de Syndsied von Dag un Glück to trauen. Nu fladdert dat Hart in düsen Stund, un ju Gedanken wärmen up in Glück, de mutig hett sin Recht.
(In de Feren hört man Trompeten.)
Nu kumm, bald wiest du di Schritten fröhlich heben – de Tön von de Trompeten kallt mi Söhne her!
(De KÖÖR tret in’t Speel.)
(He sett sik tosam ut twee halve Kören, de von beide Sieden op de Bühn inmarschieren. Na en Marsch üm de Bühn herüm stell’t sik jeder HalfKÖÖR an de Sied, von de he kummt. Een HalfKÖÖR sünd jonge Ridders, de anner sünd öllere Ridders, beide Kören hebt jedereen siene egen Kleedung un Fahn. Wenn se so ananner steiht, hört de Marsch up un de Vörsingers fangt an to spreken.)
KÖÖR 1
Ik grüß di, blanke Hall, utdrag vun ole Tied, wieg von Könige! Heil! Prachte Dach, mit hoge Pillars in aller Macht! De Swert bliev in de Scheed, denn vör de Döör liggt in Ketten de Duvel mit Schlanglocken un garstig Har, un Zwietracht fell! Weit dies verknütten Boden, Frieden denne kaiseliken Wölv! Wi hebt dat bei de Schicksalsgotten sworen, un all düstern, rachgierigen Göttinnen.
KÖÖR 2
Ik bün faken upbruscht! Mien Hatz brennt, unsch glickig, dat blanke Swert höög to heven, denn seih, de verflixte Feind rut de Weg kummt! Schall ik mien brennend Hatz rügen? Ehr offern - oder in düstere Fegthun miene Siel utleiten? Du schreckliche Soster, Wacht over disse Pleiten, ik bük di ehrfurchtsvoll mien Knee, un dorvöör wagt ik nich, mit Wapens de Ruht to stören.
KÖÖR 1
Grüßt, friedliche Genossenschaft! Tohope verehrt wi de Makt, de düsse hohe Hüs besitten. Heil de Stunn vör brüderlichen Banden un ehrwürdig Heiliggefohl! Wi hebbt unse Hart to’n fründlichen Zauber, un unse Sielen wehrt weich un mild, bi’n Klang von Fründschaft. Aver, wenn wi up den Pleiten trefft, denn is de Friede vörbi! Denn kümmt de blanken Wapens vör den Striet!
KÖÖR 1 & 2
Wenn wi up den Pleiten trefft, denn is de Friede vörbi! Denn kümmt de blanken Wapens vör den Striet!
KÖÖR 1
Ik heff di nich in’n Hass, un ik nenn di nich Feind, du mien Bruur! Dis is uns Haimat, dat Land, wo uns Vadders boren sünd. Op’t Bevel von uns’n Hovedmann mutt de Knecht hörig sin; de Vasall treckt’t Swert, as de Herr dat hett; föhr fremde Herren mutt uns Blod fließen, wenn de Häuptling dat will.
KÖÖR 2
Hass füert uns to rümmen, wi frägt nich worüm. Föhr Ehr un Stolz an to slagen, un to starven, is de Ären von den Ünnernamen un dörnschte Soldat! De is nix weert den Naam von’n Soldat, de nich föhr de Ehr von’n Hovedmann brennt!
KÖÖR 1 & 2
De is nix weert den Naam von’n Soldat, de nich föhr de Ehr von’n Hovedmann brennt!
EINER VOM KÖÖR
So snackt mien Hatz, als ik hüt hier umher wull, un gedankig in de Luft vun Herbst flügt. Disse Gaven, de de Natur uns schenkt — de fruchtige Erd, dat gülden Korn, de Ulmen, wo de Winranken inne verwinnen — fröhliche Kinner vun uns heitern Klima, Land, wo all Johr de Frühling blüht! Dat is de Kraft von'n Frosinn un Lust, keen Swart de Freud un Glückselig verbreken. freie Dagen toleben un mit Tied to gauden, doch nu stört de Krich all disse Fröhlichkeit, dat unse Blod vör en fremde Rott fließen mutt. Se kummt von'n fernen Land, ut verkehrter Sunnewest, för sik.
EIN ANDERER VOM KÖÖR
Jo! up uns Land hett de Sun immer lacht, mit wolkenlosen Strahlen von blangen Himmel. Aver nie, schöne Stadt, ward dien Lüe in Ruh lev’n, un so liggt düsse lächelnde Dellen vör uns schienen. O, dis is dat Paradies, dat wi mit uns’n Swerter verteidigt hebt; doch kummt dat Eisen ut de Höhl vun de Höh,
dat is de Krink von de Taperen!
(De dörnige Döörn achter op de Bühne geiht up. Fru Doris trett up mit ehrn Söhnen Herrn Torsten un Herrn Stefan.)
KÖÖR 1 & 2
Sungen wi Lobgesang! Kiekt, de Sun kummt up in’n Mörgen! Un ut ehrn Majestät strahlt Fruun ut, Herrin, wi bücken uns vör di! De Maan glückt mitten in’n Sturnen-Grupp, mit silvernen Glanz vun ruhiger Friede — doch schöner is de Moder mit ehrn Söhnen! Se kummt, blühend vör us, un leid de kaiseren jungen Söhn, mit ehrer milden Stolt vun Mütters Hand, deren glühend Feuer weich mäßigend.
KÖÖR 1
Ut dissen schönen Stamm wächs en wunderschönen Boom, de mit immergrönen Twegen uns Frohheit bringt un mit sien unvergänglichen Grön uns Stadt bescheernt. Moder von Helden, Freude to di! Wi seggen di Triumph! so as de Sünn över’n Himmel. Dien Heldengeschlecht ward sich van Land to Land verbreiten un d’ Tied mit’n öwig’n Namen bekrönen.
DORIS
(tritt mit ihren Söhnen vor):
Kiek, gnädige Königin von'n Himmel, un sieh mi – dat hert’ un stolt’ Hart, dat in mi tobten doot, is voll von Moderfröd. Bi mine Söhne prangt mien Bild to Hus in’n Leben – in’n stolten Jünglingsglanz. O wat en bliede Stunn! De erste, de mit ganz’n Freeden upfüllt is. Lang hebbt mi sine Hände freunlich anfasst, un nu kümmt mit’m Hart un mit’t Wohlwollen en Strom von Leev, in unbeschnittene Mäderlech! Oh, se sünd för mi immer een gewest – un doch sünd se twee. Wullt mi doch seggen, schull ik mi innig över de Freidenschaukel swingen, mi mit den Wunner von Moderfreuden laten? As du dien Bruuders Hand fast ällst, is dat för di en Segen oder en Last?
(An Herrn Torsten)
Un as mien Ogen voll Lieben henover glöwt, is dat en Neid?
(An Herrn Stefan)
Bang bliff ik stahn, dor sünd Gedank’ in de Welt, de mit’n ool’n Hass lodern!
(Sient beide an, als ob se en Antwort froot)
Wat is in eer Harten, wat verstockt’s sich? As’t den ool’n Fehde is, de unversöhnlich, dor vör den duistern Hallen von’t Vadderhuus ruht, wod se dorbuiten noch so heftig ruft un dor mit’n lütt Wildpaard bißt, schull dat nu wedder in’n totslüssigen Fehde de Mur bang maken?
KÖÖR 1
Enigheid oder Streit – dat leevt noch in’n Duuster von’t Schicksal! Wat kümmt, wi weet’t nich genau; doch stehn wi klaar för allens, wat de Stunn uns bringt!
DORIS
(schaut sich um):
Wat wüllt disse Wapen? Wat sünd dat för Kriegerscher’ Figuren, de hüt in’t Vadderhuus komm sünd, vun’n harten Kraftstück, de as en tiefen Kern in mien Modderfrööd böschen wi? Sünd dat’s in dorosene Arm’n, as wenn Smaak för Verdoog in verborgen Fallstrieks würr versteckt? Jee, dort gahn mi beten wild as, un siene Knicht sind unbarmherzig. Sühg un brok, de wüssen, wat Recht is. Wi bünn van annern Lann, uns Vadder sünd hiers dor, un nie was’n fremden Jong as eene Höösch als een Ünnergang – alle Johr kümmt dei bidde Rache, uns Ahn wüllt Tied dörchwart, un de Böddelsänger höllt den ooln Usprung hoch; so gifft dat Lichts von Freunschap, de as’n Sommerbloom verstöört, un bi’t erst Lücht van’t Herbstrieden verwelkt.
HERR TORSTEN:
Moder!
HERR STEFAN:
Hör mi.
DORIS
(nimmt ihre Hände):
Vergaavt, mien Kinner, de ool Jung' sündig Fehldaden, Vergaven, dat is Göttlicher as de Steed und Victoria. In’n Vaddergrab schull den ool Feind un düstern Sleef enden. Bruukt dien Daag för’n freidliek Leven, to’n Still un Lieven.
(Sie trett een Stapp torüch, as wenn se em Rum geven wull, sik näher to kamen. Beid’ slaan de Ogen na de Erde, ohne een anner to ankieken.)
Ik kann nich meer, mien Gebeden sünd umsonst, mien Trieden all vergäwens. So sei’t denn! Fölgt den Daam’n in jo Harten! Dat Blut der Ünnergang de heilgen Hölchter dorbesmieten un mutterlierten Husgotts verheern’! Wenn’t so un vör’n Dach von de Eenmood’ blifft bi diere, denn föörch dor vör’n ohnen betten taohorn ünnert düstern roten Fackeln de Bramstak himmelwärts.
HERR STEFAN
(kiekt to Boden):
Du büst mien Älster – snack – ehrlos is dat nich, dat ik mi di anvertrauen deihn.
HERR TORSTEN:
Een fründlich Wurt, een Ogenblick, min Tüng is diene Konkurrentin in Liebsdingen!
HERR STEFAN:
Ik bün de Schuldiger – de Swakere –
HERR TORSTEN:
Säg dat nich so! Wenn een an dien edel Harten twivelt, kennt he di nich richtig; de Wöör wörn hölter, wenn dien Seele nich so grood wär.
HERR STEFAN:
Ik brann vor Entrüstung bi'n Gedanken an Unrecht – aver du, in düsse wüsten Leidenschaft, bi di, dacht ik, liggt nich mehr as Verachten in'n Innern.
HERR TORSTEN:
Ach, hett ik dien Wesen so kennt, so nich mol düsse Sorgen 'n Mudderharten breken künd.
HERR STEFAN:
Ik finn di gerecht un redlich: De Lüd snackt stolz över dien Seele.
HERR TORSTEN:
Dat is de Fluch vun de Grootheit! Alltid mütt se hören, wat de Sülversnacker vertellen.
HERR STEFAN:
Du büst to stolz för Gemeenheit – ik för Lögen!
HERR TORSTEN:
Wi wörn betrogen, hennergahn!
HERR STEFAN:
Dat is all bloots Speel för dulle Tüch!
HERR TORSTEN:
Un seggt min Mudder nich ok: De Welt is faken, woorhaftig un nich?
HERR STEFAN:
Glaub ehr, se is faken as de Luft.
HERR TORSTEN:
Gi mi dien Hand!
HERR STEFAN:
Un bliev min nauste Hartsteken!
(De beeden stehn dor un halten sük an de Hand, kiekend in Anners ogen.)
HERR TORSTEN:
Ik kiek di an un seh an dien Stiern noch min Mudder in'n godmutigen Gedanken.
HERR STEFAN:
Ihr Bild kiekt dor ut di, un min Hart ward vull vun Zuneigung.
HERR TORSTEN:
Büst du dat? – dat Leven vör Güdmut op dien Gesicht? Diene Lippen mit Sülverklangen vun Leev un inniger Vergevenheit?
HERR STEFAN:
Is dat min Brueder, de einstige Feind? Sien Anliek is fründlich un wahrhaftig, sien Stimm dampft Fründschaft ut!
(Na een Pauze.)
HERR TORSTEN:
Schall uns wat trennen?
HERR STEFAN:
Wi sünd för immer eens!
(Se fallen sük in'n Arm.)
KÖÖR 1
Wo stahn wi un glot kalt, wohlt uns die Natur an dusseln Blieden brieten? Keen Umarmen vun öllsche Tieden mit de Veilkesdoft, dat de Unfriede nie wieder kummt! Brüder in’n Blut. Wi sünd verknüppt mit de Heimat un’t Vaderland.
(Beede Chöre umarmen sük.)
(Een Bote kümmt rin.)
KÖÖR 2
Freu di, mien Prinz, dien Bote kehrt wedder un kiek disse fröhliche Utkiek, de bring wat Godes mit!
BOTE;
Gesundheit för mi un för disses befreit Land! O'n Sünn, de mi dät Aug op’n freiten Segen bringt! Ik seh, dien Hannen sin in Frieden verknüppt; de Söhnen vun mien verstorbenen Herr, de Fürsten,
se schülten verganene Zeiten voll Streit.
HERR STEFAN:
Ja, ut den Flammen vun’n Hass, so wie de Phönix, wächst uns Leev!
BOTE:
Ik bring noch mehr gode Nachrichten; mien Stab grünt mit frischen Schöt.
HERR STEFAN
(nimmt de Boten bisiet):
Oh, vertel mi dien fröhmde Botschaft.
BOTE:
Dat is all’n Glück an dissen glücksverheißenden Dag! Wi hebbt lang söcht, un nu heff wi den Verlorn faken.
HERR STEFAN:
De hest se funnen? Wo is se? Segg man!
BOTE:
Binnen de Wälle vun Ollenboerg is se sikeren.
HERR TORSTEN
(to’n ersten KÖÖR):
Ik seih, mien Broder warrt ganz rood in’n Gesicht un mit’n Strahlen in de Ogen. Dat maakt mi bi’n Harten froh, dat ik ok en Deel an sien Gliek hebb.
HERR STEFAN
(to’n Boten):
Lot uns gahn! Mien Broder, wi sehn uns wedder in de Armen vun een Mudder! Dat is mi so wichtig, ik muss geihn.
(He maakt sik op, to gohn.)
HERR TORSTEN:
Froh goh’n! Un dat Glück leiw di to.
HERR STEFAN
(kümmt na korten Beten wedder):
Wat för en Frohsinn is dat, wenn ik di anseih! Ja, mien Broder, wi warrn Frünnen för immer! Disse Stunn sünd füllt mit Vörfreed op eewige Fründschop, dat ward'n Belönung för de Vergaangenheit.
HERR TORSTEN:
Jo, de Blöme fiert Fruer.
HERR STEFAN:
Dat fält mi swar, mi ut diene Armen to losen, man denk nich minder an mi, dat ik mi vun dissen frohen Stunn trennen mutt, för en grote Freud.
HERR TORSTEN
(mit beten Afstand in Gedanken):
Jo, geiht mit de Tied! Dat Leven hürt de Leev to.
HERR STEFAN:
Wat reisst mi nu faken weg?
HERR TORSTEN:
De mutt hierbleven, binnen dien Harten.
HERR STEFAN:
Keen Geheimnis ward uns lange trennen; bald ward de letzte düstere Schatte ut mien Brust verschwinnen.
(Wendt sik to’n KÖÖR.)
Uns hele Streit ward hiermit beënnert; de is mien grötste Feind, wer dat ok gegen uns to säen wagt. Keen Mensch, de mit Neid und Eerresücht in’t Ohr vun mien Broder gifft, warrt mien Fründ. Ennigs to vermieten, is ehr de Flammen vun Streit. Jo, dat hart’ Wort, dat ut der Leedenschoft faken fleugt, dat schaad't nich so vele as wenn de neidsche Ohren allens upgriept un as’n giftig Krut övert, dat sik als verharende Ketten öm uns slengt.
(He umarmt sien Broder noch maal und geiht weg, begleitet vun’t zweiten KÖÖR.)
KÖÖR 1:
Wat makst du alltohoop so verborgene Gesicht, mien Prinz? Et liggt wat geheimes in dien Blick, as wenn du in Gedanken vun uns vörwegen büst, wenn dien Broder di sien innige Zuneigung seggt. Du steihst da, un dien Ogen sien vörstohlen, as wenn dien Sinn an annern Ort wandert, ok wenn’t Lüüd vörbi, as wenn du nich mehr ganz hüt bi uns wäärst.
HERR TORSTEN:
Wie sol ik dat uttoschen, wat mien Hart füllt? Mien Broder is füllt mit Fru, un mi is keen leed gegen em. All uns Streit is förbi! Höch över’t Länd, op Flüchten vun Gliek, liggt mien Hart in Friden. Ik seh all disse Hallen un stell mi mien tokommer Brut vör, de in Ehr Bescheidenheit nicks ahnt vun mien hoogen Stand. Wat för en Freud, ehr dat al to geiwen!
KÖÖR 1:
Lang hebb ik di, mien Prinz, beobacht’t, un nu ward di lüttje Freud sien! Keene heidnische Ümslag oder Jagd gifft di Frohsinn; un wenn de Sünn ünnergahn will, denn geihst du alleen, un kien Mensch follgt di. Waarum hebb di dat Glück so lang verboren? Angst? Twifeln an’t groote Glück, dat lang to’n sehnigen Ehnend togehört?
HERR TORSTEN:
Dat Glück is snel verlorn, wenn dat groten Freud’n nich to dicht un mit’n Still begahn ward. Morgen ward se mi vör’e Sünn warrt!
KÖÖR 1:
Oll is seggt, min Prinz. Mit stillen Gelübden hebbt wi uns Harten segent un Frohdans för di un dien glücklichen Leev spurt. Nu schööt dat ut jedwede Tung ut: för dien königliche, wunderschöne Brut soll uns Applaus klingen! Doch segg, welk verborger Winkel, welk düsteres un scheemiges Eck verbihrt de Mann, de dien Hart betovert hett? Mit Sprook un Kunst, as is’t, mokt se uns lütt. Wi dörchstreifen jümmer un dörch alle wilden Wegen un dör'n Dall, un doch finn wi neen Spuren, de dat geheimnisvolle Treffpunkt verklikken doot, as wenn keen Schritt in de Luft warr.
HERR TORSTEN:
De Tüch is fallen! Allens würrd nu enthüllt. Laot mi vertellen mien Geschicht: Fief Maanten sünd vergangen, mien Vader herrschte noch, un mit hart Hand drückte he uns Nakens in’t Lann. Ik keem nur de wilde Freude un Lust van den Krieg un dat Jachten. Einmaal, lang häbt wi dat Wilde verfolgt op den woldigen Höch dor – to’n mol flüggt en witte Rehdoh. Fer van mien Gesinde stroot ik vun den Weg af un drang dörch dat dichter Gehölz. De scheue Rehdoh, de durch felgen un Dickicht sich schlängelte, flog buten Sicht ut, bloot en Speerwurf fer noch. Ik kam ehr nich nahr, un ich wagte mi nich to schieten. Doch op eens verschwand se dör en Gattenport. Ik sprong von mien Perd af un folgt ehr: – dor, op’n mol, lag dat arme scheue Dier an’n Föt von’n jung, wunderschönen Nonn, de ehr mit sanften Hände trostete un versöchte. Verstört bliev ik stohn un starrt ehr an – mit mien Speer in de Hand un ob’n Hoch. Ehr grote, mitfühlige Ogen bat'n um Gnad. Un so stahn wi to’n Momang an, still un verstummt – ik weet nich, wi lang dat duert; as een eeuwig Moment, so keem dat mi vör. Ihr söte Bliek drang dörch in mien Seele, un mit einmol keem dat Füüer vun inne in mi op. Wat ik seggt heb, un wat dit wunnerbaar scheef Wes mi antwoordt hett, blifft blot en Droom, en Lüchtn aus mi Kinnerjohr. As ik to mien Sins kam, hoorte ik as een glockenlig Lüüden, dat to’n Avendsüng riep, un se verschwand as en nebelnig Gestalt. Ik seih ehr nich mehr.
KÖÖR 1:
Dien Geschicht füllt mi Hart mit ehrfurchtigen Reet. Prinz, du hettst den Tempel bestohlen un fohr’t Di in Feer voor de Brut vun’n Himmel! Doch, gedenk ehr heilige Gelübde un de Klostereid!
HERR TORSTEN:
Sitt den Tied is mie Weg bestimmt un mien Wunschen hemm’n sin sinnig Ruht finn. Mien Seel löst sich up in den Hoffnungen as en Pilger, de nah’n Stern von’n Morgen himmelt as’n bloß Ziel för sin Lewen. So ward se mien höchsten Licht an’n Himmel, un alle mien Levensglück as un’ stete Hoffnung se hebbt mi beglükt. As de Sünn in’t Abendlicht weicht, blinkt mit liek de Leev ehr, un de Luft, dat eenzig Witness von uns Freuden.
KÖÖR 1:
Disse heilige Wälle, mög dat nich blots en Friedensplatz för junge Jugend blieven un keen gräftig Graben?
HERR TORSTEN:
Mit unscholdigem Mute heeft se en Gelübde aflegg un haar herlich Heimat nie verloot.
KÖÖR 1:
Woher stamt ehr Adel? Een gute Wurt brükt gute Rooten.
HERR TORSTEN.
Se is för sich sülvst en Rätsel, dat se sülvst nich kennt, wat ehr Nahm un Vaderland betrift.
KÖÖR 1.
Un keen Anhaltspunkt? Keen Spöhr, dat to ehr Vergaangenheit führt?
HERR TORSTEN.
En ole Diener, den eenzigen Boten, deen vun ehr unbekannten Mudder geschickt wurr, hei redt mankmal dovon, dat se vun höögem Stand abstammt.
KÖÖR 1.
Un hett du vun dissen ollen Redner sonst nix mehr to hören kregen?
HERR TORSTEN.
Ick harr toveel Angst för de Gefaar mi mit Glück to versinn.
KÖÖR 1.
Wat wöörn sien Woort? Wat för Botschaft he fört – du wöörst dat wohl, oder?
HERR TORSTEN.
Oft hett he ehr Troot geven mit de Versprake op een bessere Tiet, wenn allet enthüllt ward.
KÖÖR 1.
Ach, segg, dat klinkt as wenn bald wat wichtert kämen deiht?
HERR TORSTEN.
De Dag is nich mehr wiet, wo ik ehr nochmaal to’eigen mag an mi, de verläiten, verwaiste Jungfroo. So hett de oll Mann oft in geheimnisvollen Woorten seggt, dat mi för de grötte Ännerung grault, denn gregen de mit ehr ehrlig Leev doch veel. Ne, noch gestern hett he förwarnet, dat se morn mit freudigem Lächln ehr Schicksal annehmen sall un in een anner Levenstrakt treeten. Ik harr keen Stünn verlören, bin de Nacht över gang un hett se na Ollenboerg bröcht.
KÖÖR 1:
To veeleeg ward’t diene Dot? Vergiff mi, Prinz, dat ik di sündig rede, doch dat ollere Johr kann den jungen Leevlingsratschlah annehmen.
HERR TORSTEN.
By’t Karmeliterkloster, in en stille Eck vun enen Garten, seker för neugierige Ögen, dor heff ick se verlaten, um min Broder to treffen. Dor siet se noch, rekent de langsaame Stünnen, noch intonken, dat bald in kinner’ger Ehr Ollenboerg se als mine Brutt empfahn würd. Denn as nächste ward ick ehr in eenen prechtigen Umklang, umringt vun de besten Mannen, un up en Fest to ehr brengen. So werd ick se an min Mudder führen, so to’n Empfang bringen. Un dor ward se as Keunigin kommen!
KÖÖR 1.
Dien Orde gefft uns, Prinz! Wi sünd to degen, um to fölgen.
HERR TORSTEN.
Mit swören Harten hett ick se loslaten; jeden Gedanken ward se noch lang by mi hebben: kömmt mit, mine Frünn! Lass uns to’n Mark teigen, do, wo de Käuper de feinsten Textil utschmeit,
goldglänzend wie’n Wedder, geewählt mit sinniger Hand. Betracht de weichen Sändeln, versüür de Fööten vun miiner Brutt, un de Stoff, bleech as de Schnee vun Alpen, lägt glanzig, lechtend, so freit dat üm ehr leichten Gank. Un en Gürtel, purpur un goldflirrig,
üm de Tuniken to flechten, üm wat ehr Brust zart ümschließ, un de Mantel so von seidene Stuf, um ehr Besinn se gauen mit Gold an de Spangen – vergeeht nich de Schmuck üm ehr Scharm ümtoflieren.
KÖÖR 1.
Wi geht mit Eifer, Prinz, bi de Stander, to sichten de Schätze för ehr Prunk.
HERR TORSTEN.
Laten se een wiiten Rietz na Eeren leeden dat lichte Ross, so witt as Sonn, met weite, lechte Buume un Glantz, um ehr na miin Palace to föhren; un all maakt di veerteen, mit Sporrn to Ehrendienst, ehr to begleiden.
ERST UT DE KÖÖR:
Weg in die wilden Wälder! Laten uns fix dorhen trecken, achter de keusche Jägersche mit ehr'n sülvern Bogen. Von de Höh af jagen wi dör de düstern Wolden dat flink Rehn, de fröhliche Brut vom Kriegsgott. De Jacht bringt de Schlacht in den Sinn und füllt uns mit’n Stolz vom Sieg. Mit’n Morgeglimmer an’n Himmel streifen wi mit fröhlichem Harten dör dat nebelige Tal, und de lütte Echo von dat Horn erschallt över Höh un Tal. Wi maken all dat Faule in uns wieders fitt, durch de kühle, frische Luft, die uns umgeiht.
ZWEETEN VOM KÖÖR.
Oder, sulten wi uns an dat ewig bewegte Meer wagen? De blankblau Göttin, frei un locker, lädt uns in ehr Arm, so wie de wolkenlöse Himmel, wo dat Licht glimmert op ehr blanke Haut. Laten uns fix en fröhliche Burg bauen up de danzende Wellen, un dorfahren wi fröhlich, fröhlich! Wer mutig sin Kiel dör de salzige Se slöt, de kristallkloren Ozean, för den is dat Glück de Brut un de Welt sien Eigentum. För den blüht de Riek, wo dat Koren nie sät worrn is. Hier so flink wie de Wind rast wi, dör dat Rund von Himmel un Erden, un dat Glück geiht op un af, wie de Launen von de Luft. Dat Hewe hofft immer över dat breet, unendliche Meer.
DRITTEN VOM KÖÖR.
Nich allein op dat wilde Meer, dat ständig in Bewegung is; nee, op de faste Erden, wo still un seker liggt, op de starken Füer von de Ewigkeit. Wo lang hüllt Menschenglück? In min Brust wach wat Bangs un Ahnung, durch disse frömde Freundschaft op emol. Nie würd ik min Heim op so’n kalten Lava bauen, de ünner den Barg laagt – nee, de Flammen von Unfrieden kritt man nich so lüch weer runt. Tüf wurd dat Hat begraven, lange hebbt se in se’n düsteren Herzen de olden Krumm' vörgrübelt. Manchmal wurd ik dör düstre Vörahnungen vörwarnt, un ik seh de Ünnergang ankamen. Un nu, von disse geheimnisvolle Fru, spür ik, dat Unglück bald kommen würd. Manch een seggt, dat se de Brut is mit Bösen umkrempelt, un mit raubte Klostergeit belegt. För Tugend gifft’s keen krumme Weg, un bös Sömmen hebben allensins bös Fruchten brocht!
EEN VUN KÖÖR
So wullt wi uns an de dunklen Rieten von eh unglücklichen Ehe binden. Ja, du wiest all to good, ehr Vader heet ehr in’n Unglück stött, as eh van sien Vader losgerütt worrn, mit dat Fluch, de über em hängte, för sien sündhaftig Bett! Disse wilde, unnatturliche Wut söhnt dat Übel von ehrn Vater, de Doom bringt Streiten un Hat över de Kinner.
(De Szen wechselt to'n Garten, de tum Meer aufgeiht.)
JANNA
(tritt ut 'ne Eck hervör un geiht schnell mit wilder Luhr, ümsehend. Steiht op emol still un hört na.)
Nee, dat is he nich – dat weer blots de spielige Wind in de Tannbomen. De Sünn geiht ünner, un mit en matten Hart tell ik de Stunden, de vörbi geiht: en kalte Schauert kriept durch mien Leev, de Stille hett mi in Angst versett. Wohin ik ook kiekt, ik seh nicks – he lett mi verloten un allene! As 'ne starke Stroom dör de Stadt brummt un de Lüüt ümherkriepen, klingt dat ümt Meer, dat rauschend op de Buhnen in de Weg geiht. Ik spür, dat ik lütt bin un vull Angst üm mi. Wi 'n Blatt im Herbstwind ward ik weggeweht dör dat Grenzlose. Och, dat ik min stille Zelle överhaupt verloten heff – dor waar keen Sorg, keen Wünsch, de mi berührt, un allens so still as’n Stroom, de sonnig över de grön Wiesen floot. Jetzt – wo ik mit großen Armen van de Welt ümfangen ward, dat mit wilde Kraft mi üm un üm beweegt – de Bindungen von min Jugend vergess ik för de lockende Woorden vun min Liebsten. Allens waar lockend, för mi ward min Entschlossenheit von de heilgen Koppeln in Frage stellt. Wo büst du, min Leev? Kumm düür, trost min swern Hart mit dien' Gegenwart!
(Se hört na.)
Heert! Wat en lütte Stimm! Nee, dat weer de Wellen, de an’n Strand sluurt; ach! He kummt nich. Un do, över de weet Meere, blinkt de Sünn mit’n schwaaken Schein; en dodehafte Kälte kriept mi in’t Hart, un de Welt ward truer un leerer.
(Gangen in’n Kreis un hört denn wedder.)
Jo! Dor ut den düstern Schatten klinkt en Stimm! Dat is he! Keene lütte Täuschung mögt min Ohren. Dat ward lütter – dat ward näher: an sien Armen flieg ik – an sien Brust!
(Seilwt dörn Garten – un trefft up Herrn Stefan.)
JANNA
(schrekt zurück)
Wat seh ik?
(In düssen Moment treedt de KÖÖR vör.)
HERR STEFAN
Engelhafte Söte! Förchte di nich.
(To de KÖÖR)
Trett all wedder zurück! Jümme blanke Wapen und dat grobe Rusting makt dat arme, schägelige Meid bang.
(To Janna)
Förchte di nich! Schönheit und Jungfrowenhaftigheid sünd mi helig.
(De KÖÖR tritt to Siet. He geiht to eer und nümmt eer Hand.)
Wo büst du west? Ganz bestimmt hett een neidsche Kraft di vör mi verboren! Lang hebb ik di sükert. All in düsse Stund, mitten in’t Begräbnis vom döden Prinzen, hest du as Engel vör mi gestrahlt. Een Bild vun düer, dat weder in mien Träumen noch wakend vergeiht. Süövst ohn dat du’t weetst, hest du mi mit Diene Magie bannen. Mien brennend Blick, mien stotternde Woort und mien Hand, de zitternd in dine lag, hebbt mi Begeisterung getuugt. Alles annere weer verbaden dor de feierlich Ritus und de heilige Ort. De Glock hett dat gruwliche Opfer ankündigt. Mit niederslagenen Blick hebb ik mi Hingeben gebeden. As ik opstoah, hest du mi weert in'n Augenschimmer betraaden und bist dann plötzlich verschwunnen. Doch mit de starke Magie vun de Leev hebb ik di upspürt. Niemols hebb ik op’t Sücken aufgeven. An’n Tempel und an de geheime Steen in’t Volk, wo schöne Unschuld sik rumslaat, hebb ik di sucht. Doch nich lang hebb ik wedder Wun, denn een vun mine Lüüd hett di in’n Kark upptaugen.
(Janna dreht sik bang üm und bebt.)
Ik seh di wedder, und möög dat mien Geist disse Welt verlaat, vördat wi us trennt. Ik will denen glücklichen Moment afnehmen und alles annere unner mi drapen.
(He zeigt eer to de KÖÖR.)
Hier steh ik un verkünd di vör all: du büst mi Bruut mit ritterlich Ehren. Wer du büst, fröch ik nich, du büst mi! Dien Seele un din Geboort sünd rein, dat weet ik von een Blick. Un wenn dat so wöör, dat du'n nedrig Stand hest, so hebbt wi kene Wahl – du büst mi Leev un mi Fru. Weet ok, dat ik Herr Stefan bün, de Edelste vun Ollenboerg.
(Janna weicht erstaunt torück. He bemerkt eer Aufregung un na een Pause redt he wedder.)
Wat för Gratie leevt in diene bescheidene Ümdeutlichkeit un in diene Stille! Sanfte Demut is de Krone vun de Schönheit. Doch du bruks Tiet, för mi Leev is nich bloß Freud, sondern ok Schräck. Ik laat di nu in Ruh.
(Wend sük an de KÖÖR)
Von düsse Stund an is se de Fru un mi Bruut. Lehrt se, wat se als Prinzess vun Ollenboerg wörden moet.
(He geiht af.)
KÖÖR 1
Schöne Jungfrow – Seien gegrüßt, du Königin! Dien is de Krone un dien is de Seeg! Du wöörd de blühende Mutter vun uns’ Linie weern. Dree mol een Groeten an di, glückhaftige Schöne, utsänd in glückbringender Stund för uns glückliche Volk. De ewige Kranz von Rühm ward di ümwinden und den Ahnen Glorie todeel. De Engelss weer freudig, as du kamen büst; de alten, ehrwürdigen Vörder lache för di. As Hebe di ümarmen wöörd mit Blomm un Glanz. Ut düsse Linie ward all Tied de Krone vun Schöhnheit nich weggaan, und to all’n gaden un frohen Sühnen ward dat Immermeer weiterwachsen.
JANNA
(wedder erwakend)
Ach, unseelige Stund! Wo sol ick flüchten vun disse kämperischen Lüüd? Ick bün verloren! Mit Schrecken dacht ik an de verfluchten Namen vun disse Broers, mit all de Feindschaften und Grausamkeit. Nu – ach, unglückliches Schicksal! Ik stei mittendrin un allene!
(Se rennt in de Nische.)
KÖÖR 1
Sohn vun unsterblichen Engelsn, gesegnet is he, de Herr der Kraft. Hem ward alle Freuden vun de Welt! Von all’n wat de Menschen köstlich achten, plückt he de Blomm! För den un düt'nern ut de blaue Höhlen vun'n Ozean, dragen de Düker de Pärlen vun reinsten Glanz; wat ok ut dat unendliche Feld vun de Natur keine Mühe noch Kunst hett je besiegt, liegt ehr unnerwürftig to Föt. Sien Wahl is immer frie; wi bücken uns vor den Tofall un de blinden Befehle vun’t Schicksal. Aver dit Schicksal vun de Fürsten, dat halt ik för’n kroont Juvel, dat hööchste Frohd! De Triumph vun de Leev un de Pris, de Schöhnheit, de Stern in de Ogen vun de Lüüd. Se blüht nur för em alleen, un he mag dat scheunste Deern sien egen noemen. Bewaffnet för’n düüdlichen Striet, de Pirat springt up den Strand, un kriecht in de Nacht durch’t Dunkel, mit en Kett vun jammernde Fangene, als glücklos Boot vun wilde Begehr; doch nooit hett he mit illegale Hand de Edelsteen antast’, de unvergleckliche Blume, de Lüüd hett för de Sultan sien Loof schmuckt. Nu loop un kiek mit neigierigen Ogen disse hillige Gaarden üm to. Lass keen übermootigen Foten nahen op dissen verborenen, eensamen Grund. Bewah de scheune Jungfrau wol, hier ümtoog is dat glanzende Juvel vun dissen Hoof.
(De KÖÖR trekt sik to’n Achtergrund zurück. De Scen verandert sik in een Kamer binnen in’t Palast. FRU DORIS tüschen HERRN TORSTEN un HERRN STEFAN.)
DORIS
De lang ersehnte Festdag is nu da, de Harten vun mien Kinner sünd nu ens. Ik falt ehr Hannen. O, wat ’n glükkliche Stunn, wenn een Moder dat all’ vun Natur zeggen darf, un keen rude Stimm dämpft de Flut vun de Leev. De Waffenkracht schreckt nu mien Ohr nich mehr; un as de Ülen, de düüstere Vugels vun de Nacht, ut den kaputten Mauern vun en ole, vernagtelte Gaard, vun ehr ole Riek, fleegen in Schwermen as dunkle Schatten, dat fröhliche Daglicht verdunkelend; so vertrekt de Hass, mit sien ganz gräulig Volk: bleeke Neid, düstere Bosheit, un verlotterter Verdacht; weg vun uns Doer, vun den Finsternis hin to de hellige Nacht; de Fröid un Fried is angekehrt, un de lüchtige Fründschaft lacht uns an.
(Se holt inne.)
Aver nich allein dis Dag bringt een Broder terug; het breng ok en Schwester! Wunnerlich kiek se up! Nu de Wahrheit, die lang verbargen was, platzt ut mien Innersten. Hört to! Ik hebb en Dochter! Een Schwester is da, to einen Bann to eenen fasten Bund bestömt.
HERR STEFAN
Wi hebbt een Schwester! Wat seggst du, Moder? Noch nooit hett een uns dat vertelt!
HERR TORSTEN
In uns Kinnerdaarmtied hört wi vun een Schwester, de in d’r Wiege starb, so wur uns dat vertelt.
DORIS
Se leevt!
HERR STEFAN
Un du hest d' nich vertellt!
DORIS
Lustert, as den Saad lang her sett ward, hett het nu Tied för en glückliche Ernte. Jung büst dorflüchtig; da ok dorto in bitteren, stillen Kummer umme, ut’t Heert vun den Vader unn Ruh verdrieten; de Feindschaft möge nie wedderkehrn! En Vision föllt den Vader sien Brust, en bange Gahr: zwe Lütten, verflättern, dor kamen zwe Lütten tweegen mit een Lillie, die met Flamm, dat schalt die Aestern un Stammen entwikkelt un utspükt as een groote Feeerwand ower’s Hooch; so verknoot uns Bann.
HERR STEFAN
Doch dree Monaten sün vergangen, mien Vader liggt nu in ’t stille Graw. Segg, woher kam de Verlöten? Wo wurr de froh Botschaft so lang verholen? Dat Deern, dat uns all förher to Bröder liert hett?
DORIS
Dien wüsten Hass is de Grund, de up dat Graw von dien Vader ümmer noch brennt und de Flammen vun’n tödlichen Streit angestoeken hett. Wat? Süll ik min Dochter twischen diene blenken Swären stellen? Würdest du in’n Stürm vun’ Dwoon de Ratschläe vun’ Fru erhören? Kunn se, as Freedenspfand, as uns aller letztes un hööchstes Hoffen, en Heim finnen in diene Grausamkeit? Stah wie Brüder un segg, ich gi di en Süstern in dien Armen! De verknüppende Engel kummt; mit jed Stunde wart ik up min Boten; he leitet se ut ehr stille Zell, dat se noch eenmal fröhlich in de Ogen vun ehr Moder seh’n kann.
HERR TORSTEN
Un hüt kummt se nich allens; dien Armen schallst du utstrecken, Frohdall kummt dör alle Tore rin; bald warrt unsen leegen Saal voller Leben un jedeen rieklich Blied! Hör nu mien Geheimnis: en Süstern häst du mi geven; ik breng di en Dochter; segen dien Söhn! Mien Hart hett sien ewig Sankt gewunnen; vörr de Dag verlupen is, wurr ik mien Brut vör diene Füten führen, de Teil vun mien Daag.
DORIS
An min Hart, mit Frohdall, warr ik dat utwählte Deern umarmen, dat mien eersten Söhn glücklich maakt. Fröhlichkeit warrt entstahn, wo se tret, jed’ Blome schall in ehr Nobend bliehen! Glück wünsch ik di, mien Söhn, för dat du mi den finnen Kranz flochten hest, de en Moder dragen kann.
HERR STEFAN
Aver breng nich all dien Segen up dien eersten Söhn. Wenn de Liefde blest is, schall ook ik di Freude bruken. Ik bring di noch en Dochter, en annere Blome för dien Kranz! Dat Deern, dat de Frohdall in min Eiskalven hart bracht hett. Vörr de Sünn verdriegt, schall Herr Stefans Brut di Moder nennen.
HERR TORSTEN
Allmähchtige Liefde, du güllene Kracht, Herrscherin vun’n Minschen hart! De bewählt all Kriegn un stimmt to sanfte Eenheit; nix kann leefen, wat di nich kennt. Sihst du, dat wilde Hart, dat di lang widderstahn hett, smelt op dien Befehl!
(He umarmt HERRN STEFAN)
Nu kann ik dien Hart truen un di as Brüder in min Armen sluten! Ik glööv nu an dien Treuen, denn do kannst leev hebben!
DORIS
Drümall blest is de Dag, wenn jedeen Sorgen ut mien övertoten Hart verdrieven warrn. Ik seh uns Königshuus stark un fest stahn, un froh verfol ik den Strom vun de ewig Tied. In de leegen Hallen, traureg in mien Widwenschleier, bin ik noch gister hen und her irrt; un bald, umgi von jungen Fruhduft, warr ik mi an dree blihende Dörter tofreuen! O glücklichste Moder! Un allens weer still – still in't Gebed, wenn von hoogtens Her - unsichtbaar de Orgel klang un dat Leed schallend oplöt van hundert Stimmen. Mitten in düsse Sangflut sackt de Kist, mit’n Böden, der afglid, still und för immer rünner in de Tief, in de Welt dor ünnen. Over’t grode Grab, as dat lütt krübb’t, ligt noch dat Leichentuch, mit’t Prunk un Glanz van’t weltlich Riek, dat mit de Leiche in’t Dunkel fallet; doch de Gees van Freiheit schwebt, auf Seraphs wieden Flügeln, upwärts, so wie een segenhaft Harmeuniespill, gegen Himmel, gegen de Storn van Gnoden. So, mutterhaft, hebb ik di düsse Scene wiederspegelt, un sach: Wenn ick noch so'n tiefen Willen spör in mien Hart, dann habb ick de vörherige Stunde verklert; as den Lüchtschau van grote Liefde – as dat mi een Steern wiset. Eerstens bescheen dat min Seele; doch, wo dat ok keem, dat frag ick mi noch, vergebens. Ik wull allens heuren; also, bring de Geschicht to'n Enn.
HERR STEFAN:
Wat bracht ehr to mi, woher keem se? Ick wehr dat niht gewohr. – Doch ehr Nahbi trugg een stille Zauber mit sich, dat all dor mien Siel drong; nee, dat weer keen verlöveln Leegelen, keen Spill mitn Amorspfeil, nee, keen äwer dissen Anblick schienen Güst – dat weer de Siel van Schöhnheit, de Sitt, de bedachte Bescheidenheit, dat all för öpen wahrt. Wir hebbt tosamen de Luft vom Himmel antatmen, un een Wort was’t fast all dat bracht; nee, keen anner Wort bruukert dat. Ick weet no – siet dat. Se is’t! oder keen Minsch, dat leeft!
HERR TORSTEN
(klopp mit Inbrunst in):
Dit is dat heilige Feer van't Himmel! De Funk van de Leev – dat ümschmeekt den Hart as’n Blitzschlag un goot up. Wenn twee verwandt Harten sük find’t, hett keen Minsch de Wahl. Wehr schull’n widerstahn? Heile Bünn is’t, dat bi Gottens Hond geslag’n. Bröder, dat weer as Spieegl von’t Levensglick för mi – Du hebst den Sluur vör mi van düsse min heiliche Liev keert.
DORIS:
So hätt dat Schicksl dat Los geschlagen van mine beiden Söhns: Mit grimmig Kraft löppt dat Stroom deep herümmer; förmißt’t eigen Rinnbett, un acht’t keen Kull van Kunst un Sorg. So geevt ik, bibbernd, den Schickskraften no, de düster wach hebbt vör uns Huus. Doch wat Hooffnung henbleevt: De groot Sielen un ehr nobel Daden.
(GEORG kümmt bie de Dör in.)
DORIS:
Kiek man! Mien treen Buddel kümmt terug! To mi, ehrlicher Georg. Waar is se? Waar is mi Kinn? Segg an – nu is keen Verbergens mihr. Kumm her un deele mi dat Grote mit.
(Si löppt op de Dör to.)
GEORG
(haltt ehr torück):
Still!
DORIS:
Wo is se? Angst gripp na min Harten.
GEORG:
Se kümmt niht mit. Keen Dochter breng ick di in de Arm.
DORIS:
Lat us hör’n din Bodschaft! Wat is je humkehrt?
HERR TORSTEN:
Waar is mi Süstern? Vertell us, wat bringst us, so swar.
GEORG:
Dat Meel is'n Prett vun Piraten ut ehr Hollen tohnomm'n!
HERR STEFAN:
Aba von de Klostermauern – wie konnt dat Meit so unbemerkt wechkommen?
GEORG:
De Gedanke is, dat se mit Leitern över de Wand klettert sünd.
HERR STEFAN:
Du weetst, wat neifersüchtige Sorg mag bewahren – de Brut des Himmels, de geit nich so einfach in dat verborene Gemach dorbinnen.
GEORG:
An keen Gelöft bunden, konnt se jümmer umherlaufen, oft is se allein in’n Schatt vom Garten wesen. Ach, hüt – se kümmt nich wedder.
HERR STEFAN:
Do sühst, dat de Piraten ehr fangen hebt? Oder woll se af sin’ annern Rad dat sichere Daak verlaten –
DORIS
(springt op):
Dat weer Gewalt! Grausame Fang! Mien Kind, dat de Ehr nich kennt, löppt nich weg mit so'n gemeenen Verführer! Mien Söhne, wacht up! Ik dacht doran, di en Süstern to geven; ik will nu en Dochter vun juen Swär! Stahnt op! Rächt dat Unrecht! To de Waffen! Set all Schippen segeln! Dor jagt se över de See! Bringt mi mien Dochter wedder! Maak fort!
HERR STEFAN:
Farväl, ik flieg nu los, up Rache!
(He geit rut.)
(HERR TORSTEN wiederkiek ut sin Träumen un wendet sik upjagend an GEORG)
HERR TORSTEN:
Seggt! Binnen de Klostermauern – as ik se dör dat erste Mal ungewohr ahnkeken hebb...
GEORG:
Dat weer op'n Morgen des Dags.
HERR TORSTEN
(to DORIS):
Ehren Naam, du säggst, dat weer JANNA?
DORIS:
Frag nich! Maak dat du kommst!
HERR TORSTEN:
Aba segg mi...
DORIS:
Maak dat di op'n Weg kümmt! Wat is mit di? Löp dien Broder no.
HERR TORSTEN:
Ik bäd di – segg...
DORIS
(ziehnt ihn rut):
Seiht mi Tränen!
HERR TORSTEN:
Wo weer se verboren? In welk Deel weer mien Süstern verstoppt?
DORIS:
Se weer selten för neugierige Ogen. In'n tiefen Schoß vun de Erd verboren, dor weer mien Kind sicher.
GEORG:
Oh! nu fangt en Schrecken an in mien Brust.
HERR TORSTEN:
Wat is mit di?
GEORG:
Ik... ik hebb för dat Unschuldige dat Unglück bröcht!
DORIS:
Unglücklich Mann! Wat hest du daun?
GEORG:
Ik woll den Leed din Herze schonen, Herrin, un hebb dörch en Angs all verboren, wat ik nu vertellen mutt: An dem Dag as dien verlotenen Mann im Graw lag un’t Volk van allseits herströmde, jümmer sück drängte för de feierlichen Riten – dien Dochter… Jo, selbst binnen’n Kloster hörd man de Doleet, un as’t Volk mi bittere gebett hedd, um ehr mit to bringen, to ehren Vadder sien Leed, gahv ik schlechtwies mein Billig. In schwarze Trauerkleedung wull ehr göh’n, de Trauer för’n Vadder to overschaun. Ob ehr Blick durch’n Schleier düchtig funkelt, ahnte ik, dor weer de Verleeder, worauf to wartende.
HERR TORSTEN
(to sik sülvs):
Dreefach glückliche Worte! Ik leb! Dat weer en anner!
DORIS
(to GEORG):
Du trügerisch Mann! Schlechtes kümmt över di!
GEORG:
Nie hebb ik mi vun minen Pfaden verlöpen, nie vun mien Deit. In ehr Gebed hör ik de Stimm von de Natur; sökerlich, dacht ik, dör den Himmel verordnet, een innigen Treck van ehr Blot no ehr Fadder sien Grabb, un so ut guter Absicht nur poorly utklampt.
HERR TORSTEN
(to sik sülvs):
Wat steh ik hier as Fang för Angst? Nich mehr will ik länger in Unwissheit stahn – allens wull ik weten!
HERR STEFAN
(kumt wedder):
Förlaat mi, ik folg di.
HERR TORSTEN:
Gah, un laat di von niemand stoppen!
(Afgang Torsten)
HERR STEFAN
(sieht ihm verbaast no):
Wat meint mien Broder? Sprek...
DORIS:
Verlohren in Staunen – Ik seh, dor is en Geheimnis, dat lugert...
HERR STEFAN
Du seihst, Mudder, ik bün weer to hus, mit hastigem Elv, keen Moment hett mi lett, dien Bod förto dragen. Kümmer un Spur ok nich hebbt mi angeholden, dei Töch to finnen. Wat förn
Kloster löppt dien deerten jung Minsch weg von de Welt in den Schrin vun Einsamkeit?
DORIS
Dat is de Hilligen Cecilia weihd, dör fule böm un dör Dunkelheit in de Twiege, just achtern de höge, de sig drap to’n Alp rüp. Dat is ein Sted för einsame Seelen, de ok mol freiden wüllt.
HERR STEFAN
Heb Mod, vertru op dien Söhns; sei sall dei hörn, denn ik swöör, mit unermüdigen Träten un Blick over Land un Water will ik se funnen. Allens wech führt mi de Gedanken dorthin, wo mi bang ward, dat fremde Hannen mien furchtsame Brud halt, bi her bring ik Glück un swatt leevde Freid. Bald wird di an hör Bost dat Leven licht, un alle dei Sörgen verklammt.
(Af)
DORIS
Wenn ward de ollen Fluch to Enn kommen, de op uns Hus rut, de spötteriske Geist, de mit jeder neuen Hoff spöölt und an jed jeder fröhliche Stund an’t glimmen bringt? De Haven, soo nu lachelt und winkt, dat Meer so fri und gladdrapp. Allens schien mi so säker, mien Glück wie stillt in den Abendstünn in Sonnenskin. Doch ein Sturm rinnt dör den Wind un schlitt mi wedder rut in’t tosende Water.
(Gaht ins Huus, mit GEORG achterher.)
(Szene switscht in’n Goorn. De beiden Köör, dorna JANNA. De KÖÖR vun HERR TORSTEN treckt in mit Blömenkranzen, de Brudschmuck un all, an't vörretn.)
KÖÖR 1
Ga weg!
KÖÖR 2
Nich op din Segen!
KÖÖR 1
Du seihst, dat din Anwesenheit doch meest?
KÖÖR 2
Desto langer för di!
KÖÖR 1
Hier is mien Platz! Wat Hand wull mi dorn wegschieben?
KÖÖR 2
Mine!
KÖÖR 1
Herr Torsten hett mi her stüert.
KÖÖR 2
Ik, ik luister Herrn Stefan.
KÖÖR 1
De elder Söhn von’n Heern mut dat Ansehn hebben.
KÖÖR 2
De Welt is för den, de se winnt!
KÖÖR 1
Flegel! Weg mit di!
KÖÖR 2
Dat klärt sik mit de Swärd!
KÖÖR 1
Alltid liggst du mir in de Wech wie en Slang.
KÖÖR 2
Wohin ik gah, dor binn ik.
KÖÖR 1
Wat dräg di hierher? Spionierst du?
KÖÖR 2
Un du, to fragen un Frohn stellen?
KÖÖR 1
Ik mag keen feilschen!
KÖÖR 2
Ik ehr di ok mit keen Wöör.
KÖÖR 1
Du hest noch nich lehrt, dat de Jugend vör de Olden bucken deit.
KÖÖR 2
Älter, jo, aver nich mutiger.
JANNA
(sprengt rut de Heide)
Ach! Wat bedüden all disse Männer mit de Gewalt?
KÖÖR 1
Ik acht keen drohnen Blick vun di.
KÖÖR 2
Ik dien eenen Herrn, de dat besser meent as diens.
JANNA
Ach, wenn he doch verscheint!
KÖÖR 1
Dat is Lüg! Herr Torsten is tusendmal bäter.
KÖÖR 2
In all keemf bescheent den Siegeskrohn Herr Stefan sien Pann.
JANNA
Nu kummt he bald! De Stunn is nich mehr lang!
KÖÖR 1
Hier is Fridden, doch du sühst mi vörn Striet.
KÖÖR 2
Bangheit, nich Fridden, bind den Arm to Ruh.
JANNA
Ach, wär he wiet wech von hier!
KÖÖR 1
Din Blick sticht noch vörn Afdehl in mi mit Verachten.
KÖÖR 2
Feigens Schild!
KÖÖR 1
Kumm! Ik volg di.
KÖÖR 2
To’n Striet!
JANNA
(in größte Bangheit)
De Swärder funkeln – de Striet begint! O gode Kräfte, helpt mi! Laat em fallt, dat he de Stunn nich mähnt – All de Engel, dei ik heb bett för uns Twa, schick’n mi nu weg, de Leevsten wiet von hier!
(Se sprint in de Nische rin. In dat Moment, as de beiden Chören anfungen, kümmt HERR TORSTEN rin.)
(HERR TORSTEN und de KÖÖR)
HERR TORSTEN
Wat seh ik doar!
KÖÖR 1 & 2
Kumm schon! Kumm schon!
KÖÖR 2
Runnar mit jüm!
HERR TORSTEN
(tritt mit gezogenem Swert dör de Gruppen)
Holt an!
KÖÖR 1
Dat is de Prinz!
KÖÖR 2
Säg nix!
HERR TORSTEN
Ik schall den dodsteken op dissen grienen Rasen, un mit eenen Blik de Spott in de Fehd vertrecken of minen Feind dreuen! Wat löppt hier so grell? Wat för een wilde Bestie triggert jüm, de olen Haten wedder op to flammen, wo de doch längst utklamüstert sünd? Säg, wer het de Streiht anfungen? Sprak!
KÖÖR 1
Min Prinz, wi stunnen...
KÖÖR 2
(fallet em in’t Wort)
Se sünd kamen!
HERR TORSTEN
(to’n KÖÖR 1)
Säg du!
KÖÖR 1
Mit Kränze op de Köp un in fiertelichem Schall, wi dregen de Brutgaben; keen Gedanke an Striet störte unsen friedlichen Weg. Vertrüch un in de Hulden von de eelste Eed kamen wi, heel in Freeden. Doch hier stunnen se in groder Antrit, alle gewappnet, un ut fohl Brust fordeden se uns rut!"
HERR TORSTEN:
Slav! Is keen Ort mehr sicher? Schaall Disput den jungfrulichen Gartens so entweiht warden, de doch de Heim von Hilligkait un Freeden is?
(To’n KÖÖR 2)
Rut mit ju — disse kriegerische Anwesenheit passt nich hier; weg! Ik well alleen snacken.
(To’n KÖÖR 1)
Bliff hier! Un pass op den Ingang op.
KÖÖR 2
Un wat nu? Uns Höögsten sünd freidich mitanner, dat is so klar as Klockenslag, un minner geehrt als in Gefaren. För die de so frömmt doot, un uns Kopp kriggt, wenn de Rauferei blots nich mehr wiill! Laat se dat man utfechten, wat se willt, ik meen dat beste is, dat wi so doot.
(KÖÖR 2 geiht rut. KÖÖR 1 treckt sick büsschen trügg. In’t sülven Moment rüppt JANNA to HERR TORSTEN, springt in sien Arme.)
JANNA:
Dat büst du! Oh, de Grule, ik seh di wedder — ik halt di fast — so lang’ bedrögt, en Opfer von düsende Ööverstand, dootbang woor ik un sehnte mi na di. Nu, in dien Arm bi ik to Huus, denken nich mehr an all’t Schlimme. Schnell! Wi mööt wi flüchten! Kiek mol, se seggt uns nich! — Los! Nu nich slöören! Ach, dien Blick maakt mi bang! Dien kalten, düstern Glantz — du drückst mi rut ut dien Arm, du büst mi fremd woorden! Bist dat du, Herr Torsten? Mien Leevste? Mien Mann?
HERR TORSTEN
Janna!
JANNA
Keen Wöör! De Moment is kostbar! Los, in’n Huusch!
HERR TORSTEN
Aber säg mi –
JANNA
Schnell! Weg! Vör ehr wedderkamen, de wilde Lüüd.
HERR TORSTEN
Bleef ruhig, keen Übel schall di hier antoen.
JANNA
Oh, löpp! Ach, du kennst se nich!
HERR TORSTEN
Beschermt von min Arm, kannst du nich bang hebben!
JANNA
Oh, glööv mi; hier sünd grode Männer!
HERR TORSTEN
Mien Leevste! Kien Mann hett mehr Makt as ik!
JANNA
Un würdest du ganz alleen en Krigsheer de Stirn bieden?
HERR TORSTEN
Alleen! De Lüüd, de di so angst maken —
JANNA
Du kennst se nich, un ok nich, wem se dienen.
HERR TORSTEN
Ik bün dat! Ik bün ehr Herr!
JANNA
Du büst — en Schauer löppt mi dör de Been!
HERR TORSTEN
Ganz annerst as du mi denkst; ik würd mi nu richtig kenn’lernen, Janna. Nich der arme Ridder bün ik, de fremde, dee di de Leev leert hett; nee, wat ik bün, mien Stand, mien Kraft —
JANNA
Un büst du nich Herr Torsten? Säg mi, wer büst du?
HERR TORSTEN
De Vörsteher vun all Lüüd, de den Nahm dragen, ik bün Herr Torsten, Prinz vun Ollenboerg!
JANNA
Büst du Herr Torsten, Herrn Stefan sien Broder?
HERR TORSTEN
Herr Stefan is min Broder.
JANNA
Is dien Broder!
HERR TORSTEN
Wat hett di so schrokken? Kennst du Herrn Stefan? Un keen annern vun mien Slag?
JANNA
Bist du Herr Torsten, und lebst du in so'n bitteren Streit mit dien Bröder? Un dat schon lang, wo der Hass so tief verwurzelt is?
HERR TORSTEN
Ja, grad disse Sünn hett über uns lacht, as wi uns so freudig eenig warn. Ja, wi sünd Brüder! Brüder vun Harten!
JANNA
Un heit? Seid ihr wedder eins?
HERR TORSTEN
Wat löppt hier för ene wilde Unrodnung? Weit du nich mehr as uns Namen? Hast du mi allens vertellt? Giwt dat keen Geheimnis? Hest du nix verboren? Nix verkehrt vertellt?
JANNA
Diene Worte sünd düster; segg mi, wat ik di vertellen schall.
HERR TORSTEN
Hest du mi allens von dien Moder vertellt, wohr se is? Wenn ik in Wöör bün, de se dir vör Ögen bröcht…
JANNA
Du kennst se! Un du hest swigen?
HERR TORSTEN
Wenn ik dien Moder kenn', denn ward uns beiden Bang!
JANNA
Ach, se is so mild as de Sünneschimmer vun den Morgen! Ja! Ik seh se vör mi; in min Harten taugt de liefdevolle Erinnerung up; un ut min Innersten erhevt sik ehr göttliche Gicht vör mien Blick! Ik seh de lockigen Hoor rinfluten vun ehr blonde Kopp vör ehr hellen Hals; de schlichte Form vun ehr schön Gesicht; ik seh ehr blassen, hoge Stirn; ehr lichten Blikk ut ehr große Ögen; ik hör de Stem vun seelenvolle Süstigkeit!
HERR TORSTEN
Se is dat sülvst!
JANNA
An'n Dag, vlicht hätt se mi in ehr Armen drungen un uns Hartn in ewige Leev een, – so'n Fröh schaute ik mi entgaun, ja! Ik hebb een Moder verloren – för di!
HERR TORSTEN
Trööst di, Prinzessin vun Ollenboerg. Vun nu af will ik di min Döchter nennen; tau ehr Feuten will ik di föhren. Kumm – se wörrtet. Wat seggst du?
JANNA
Diene Moder un Herr Stefans? Nee, nimmer nich!
HERR TORSTEN
Du schudderst! Woher kümmt dis Bangnis? Kennst du mi Moder? Red…
JANNA
Ach, dat is Sorgen un Unglück! O, dat ik dis Dag nich erleben musst!
HERR TORSTEN
Wat drückt di? Du kennst mi, du hast mi funnen, in'n armen, fremden Rüer, in den Prinz vun Ollenboerg!
JANNA
Giff mi wedder dat unkannte Glück! Mit ihm in de entfernteste Wildnis op dis Eer ward ik segnt sünd!
HERR STEFAN
Weg! Wat gifft dat hier för'n Haufen Lüüd?
JANNA
Dis Stem! O Himmel! Wo sall ik henflücht?
HERR TORSTEN
Kennst du dis Stem? Nee! Du hest se nie hört; för di is dat fremd –
JANNA
Ach, kumm – spar keen Tiet –
HERR TORSTEN
Woher löppt ik? Dat is min Bröder! He söcht mi – he het mi up mi Stegen verfolgt –
JANNA
Bi alle Hilligen! Trotz em nich! Verlatt dis Platz – mied em – treff dien Bröder nich hier!
HERR TORSTEN
Min Hart! Dien Furcht vertellt nich, dat wi uns twischen hem verstahen. Jo, wi sünd versöhnt.
JANNA
Beschütt mi, Himmel, in dis schrecklich Stunn!
HERR TORSTEN
Een düsteren Vorzeichen kummt in min Hart, un ik schuddert bi den Gedank: Wenn dat wahr is! Ach, Schreck! Könnt se dat weten, dis Stem! Wohrst du – min Tüng weert dat utspraken – bi min Vader sien Begreben?
JANNA
Ach!
HERR TORSTEN
Dat waarst du!
JANNA
Vergeven mi!
HERR TORSTEN
Unglückliche Fru!
JANNA
Ik waar dorbi!
HERR TORSTEN
Schreck!
JANNA
Een mächtig Inner'n drev mi tau den Ort – ach, sei nich bös, ik hebb di selbst dat vertellt – mit min glödend Wünschen; du hest mit düsteren Stirn min Bidden erhört, un ik schwieg, doch wat för'n gefährlich Stern drev mi dorhin, ik weet dat nich; ut min tiefsten Innersten sprott de Wünsche ut; un vergeevlich – Georg hett jo dat Goodt. Ach, entschuld mi! Ik hebb di nich volgt.
(Herr Stefan tritt op mit all de Lüüd. Beide Brüder, beide Chöre, Janna.)
KÖÖR II (to Herr Stefan)
Du hilfst uns nich – trau dien Ögen!
HERR STEFAN (vörwärtsstürmend un dorbei sien Bröder sehnd)
En Ünnerfangen ut de Hell vertookt mi! In sien Armen! Verrader! Is dat diene Leev? Für dat tweedragige Hart in de Gewand vun Vriendschap! Ach, ut den Himmel weht min ewigen Hass! Nau un tau de Hell mit di, Leugn'sell!
(He sticht ihm, Herr Torsten fallt.)
HERR TORSTEN
Janna! – min Bröder! Ik stirb!
(Herr Torsten stirbt. Janna sinkt leblos an sien Siet.)
KÖÖR I
Hülp! Hülp! To de Wapen! Rächt mit Blod de blode Taat!
KÖÖR II
Dat Glück vun den Dag is uns! De Striet is för immer verstummt: – Ollenboerg hevt nu en Herrn.
KÖÖR I
Rach! De Mörder schall sturven! Bring snel den Schadow vun dien Herrn en offerto för den Frieden!
KÖÖR II
Mi Prinz! Förch di nich, dien Frünn sünd di leew.
HERR STEFAN (tritt dör’t Volk un kiekt sik üm)
Sei still! De Feind is dod! Dat hett mi vörtrauensvollen, ehrlichen Hart bedrückt mit so’n falschen Bruederliebe. O, grausame Schauspeel, de Dood staht vör uns! Awer de rechte Himmel hett Recht sprak.
KÖÖR I
Wey di, Ollenboerg! Wey för immer! Traurige Stadt! Vun diene blodsprenkten Wänner geiht de Taat ut as naamsloses Schrecken, und dat schlimme Geschick trefft dien Mütter, Kinner, de jung und de old Lüüd, un ok de, de noch gar nich geboren sünd!
HERR STEFAN
To spat för dien Klagen—hier kannst du hölpen.
(Wiest up Janna)
Bring ehr wedder to'n Leben un vertell ehr, se schall disse Schreckenssteed verläten. Ik mutt gahn, mi Süster söken. Fort! Führ ehr to mi Moder un seg ehr, dat ehr Söhn, Herr Stefan, ehr schickt.
(Stefan geiht af. De bewustlos Janna warrt up en Bohn vörtrogen un vun'n Köör II mitnahmen. De Köör I blifft bi den Leichnam un de Lüüd, de de Brudgeschenken tragen, stellen sik in en Kreis dorüm.)
KÖÖR I
Lüüt to, mit bangem Geheimnis wöör mi un för mi’n Seel en düster Vahnen höögschreven: Ut verwandten Blode, de schreckliche Bost. Mit stillen Grootstegen seih ik den schlimmen Duvel hier an’n Slichte kommen! Nu is’t vörbi! Ik warrt mi nich mehr tosamen. Sündige Schicksal keem så snel. Seih, in min Schrecknes seh ik den Taat, as ob min düsteren Vörslag wor werden is. De Gedanke is Smärt; de Horror in’t nu lätt all min Odern starren.
EEN VUN KÖÖR I
Lüüd up, dat Ween von’t Leed! Junge Schünheit! Bleek un stumm ligt he daar, ut de Welt röven in sin fröjen Blöd; de Daagnacht vun’t Leben hett sin Ogen to makt; in disse Stünn vun Brudfest un Frood, doot, daavör to veel— Nu schlaapt he in’n Doodschlummer.
EEN ANNERN
Wi keem, in feestlichen Stolz, üm de schöne Brud to begreten; Seih! De Brudgeschenken, de richte Kleider, dat Bankett steit parat, de Gasten sünd da; se ropen di to den heilgen Riet, de Blomenkranz to biechten. Aver du höörst se nich – de Speelharp, de Tanz, se keen nich für di mehr; du liggst tief in din Bedde vun Doden.
KÖÖR I
Dat Horn klinkt nich mehr, keen Brud seggt ehr Liebsten to, op de kold Grond liggt he, mit evigen Doodsslummer in sinen Ogen.
EEN DRITTEN
Wat sünd de Hoffnungen un Wünschen vun de vergänglichen Minschen? Disen Dag, mit Freuden in Stimm un Seel, ward de Brüderliebe up'n nee opwiekt. Man am Abend, an'n Bodden vun Blod in’t Slicht, liggst du – as een Lüch vun en Mörderhand. Vundeene Pläne, trügelsche Hoffnungen, Kind vun’t flüchtige Stünn, bist du. Du, liev Mann! Jüst dee Plan ward mit di to’n Döstob.
KÖÖR I
To din Moder bräng ik de Last vun unsäglichem Leed! Snell ward de Eich, so schöön in Blod, vun’t Mörderböß oorsnieden, in Trauerspören umtoorn. Denn nie ward de Boom lache mit grienen Lewen, de op’n Dodden steeht. De Griew ward em to dien, nich dat Leven.
EEN
Weh den Mörder! Weh! Seht de drögen Eer drinkt sin Blod. Dor ünnen, in düsteren Hallen, stüren un grübbeln de Ooldenslüt von Themis. Se sammeln sien stroomend Blod in finstere Böker, un wedderholen mit grausamen Riet de Rechen vun’t Schicksal.
EEN ANNER
Ok wenn de Taten schnell vergaan, verblaan de Spuren ut de Welt unner den lebendigen Strahl vun’t Licht; as ob över’n Kopp den schieten Schaduw vun Gedanken un Phantasie langsam verflüchtert. Doch in’n dullen Schoß, dat keen een seggen kann, wird wat uns dunkle Stunn herrschen över dat Leven, uns döchtig un döör vergängliche Lücken goot verankert, un kiekt mit frischen Keimen den Verfall an. Dat Feld blüht, de Tied is dor, für dat ewige Sprießen vun de Natur. Allens is Saad, allens is Frucht.
(Der Köör I geiht weg un trägt Herr Torsten sin Leev op’n Bar weg).
SZENE II
(De Pillenholl. Nacht. De Bühn is vun boppen ut mit een groot Licht verleet. Fruu Doris un Georg treet na voren.)
DORIS
Noch keene glöckliche Nachricht, keen Spoor vun’n Verlorenen funnen?
GEORG
Nee, wi hebt nix hört, Fru. Ober up alle Wegen, unermüdelig, volgen wi un dien Söhns. Bald werd dat retde Mäken över verganene Gefahren lachten.
DORIS
Ach, Georg, min Hart is bedrukkt. Ik bün schuld an dit Leed!
GEORG
Kümmer di nich, Fru; du hest op allens acht geeft.
DORIS
Wenn ik doch den verbor’gen Schatz fröher blootgelegt hätt!
GEORG
Dien Besinnen weer klauk, Fru, du hest se klauk achterlassen in de Sikkerheit vun de Afgeschiedenheit. Vertrü dir op den Himmel.
DORIS
Ach, keen Freid is heel. Wenn nich de Gefahr vun dat Unheil, mi Glöck weer rein.
GEORG
Dien Glöck wert op di, Fru; hebb di fröh mit de Eintracht vun dien Söhns.
DORIS
Dat Gesicht weer een Utfreed höchstens, as se in’n Armen vun’n annern lechten, vol brüderliche Liefde.
GEORG
Un in’n Herzen brennt dat; förstlich sünd se, un se hebt nie en Verstelling noot.
DORIS
Nu weckt sik in ehr Harten sacht Gedanken op, un de Wirkung vun de Liefde breng ehr na Lücht. De heete, wüde Jugend, se genögt nu nich mehr in ungezüümte Freihiet, schmet d'Restriktion vun de Gesetze weg un liert sik Siet op. För di, Georg, ik will min geheime Hart blootleggen; dis Stunn vun de eersten Blüten vun de Gefühlen, lang verwacht, weckt in mi Bangheit. Du wiest, öberhollen Wahnsinn kehrt sik in Liefde, un wenn disse Flamme vun’n Neid oplewt, könnte d’n alen Hass wackt worden – ach, wenn de unenechte Seelen veleicht noch in’n dödsichen Einklang wörn! Dat sünd Gedanken, de mi bannig schüdert. Wat hebb ik nich toog un de drohnende Wolken, de swatt öber mi hingen, sind voorbij – en Engel hätt se still vörbi gefohrt, un min leedige Gees smitt nu fröhliken Ootmen.
GEORG
Freu di, Fru; denn dien sanften Sinnen un dien giestige Kunst hebt meer wull vörsecht as all de Macht vun dien Mann. Du büst gepriesen un dien glückschen Stern.
DORIS
Ja, dat Glück lacht, un nich lütt weer de Opgave, lang genug mi Hart un dat wertvolle Geheimnis in’t Dunkel vun’n Verkleedung to hollen un min immer einen Mann to narren: schwerer noch, de starke Stemm vun de Natur to stillen, de as en fanget Feuer drefft up los, sin Grenzen torühren.
GEORG
Allens ward noch goot warden; dat Glück, dat uns toverlesen hett, wiest uns Hoffnungen op Glück, de Tiet wird se wiesen.
DORIS
Nee, ik prees noch nich min Gebohrten Stern, so lang dat Geheim bliebt; to genau künn mi Busen ut vertellen von’t Unheils, dat den Nacht nich heilen mag.
GEORG:
Wenn mine Ogen mi nich täuschen, he kümmt; un sien Hast hett dien Lob verdienet.
(BOTE, DORIS, GEORG)
DORIS (to den Boten)
Nu snack un verstek nix, öwer Wohl oder Weh – de Wohrheit sall op dien Lippen ligg’n! Wat bringst du för ne Naricht vun den Bargseher?
BOTE
Sien Antwoord: Gah fix wedder! De Verlorn is funnen.
DORIS
Oh, güllene Woorden! Himmelssche Melodie von Fried un Freid! Dat sünd mine ewige Gelübde. Driegen mal gelöwter Seher, dien gnodige Botschaft spreckt to mi! Man segg mi, welk van Himmel gelenkten Bruder hett mi min Deern weerbracht?
BOTE
Dat weer dien ooltste Söhn, de de de diep verborgene Deern funnen hett.
DORIS
Is dat Herr Torsten, de se mi wedder in de Armen leggt? Oh, he weer immer dat Kinner vun Segen! Segg mi, hest du mi Offer voor den oolen Mann bracht? De Kersken vör sien Hilligen angedon? För Geschenken, för den Preis, wat den Mann Gottes nich liebt, wat weltlich is?
BOTE
Still hett he de Fackeln ut mine Hannen nahm un is to’n Altor traten, wo de Lampen brann vör sien Hilligen – un he hett se dorfünn angedon. Un binnen‘n Ogenblick stond de Cell von den Eremit in Brand, wo he to Gott hett vör ehren neunzig Johr angedon!
DORIS
Wat seggst du? Welke Schreckensbuur laat mi bi mi sülvst erzitten?
BOTE
Un drei mol „Weh!“ hebb he ropen un is met’n Kopp neegrichtet wechlafen; man still hett he mi togewunken mit oprechten Arm, dat ik ihm nich nafolgen oder naachten schull, un so bün ik mit Angst un Schrecken hierher flüchtet.
DORIS
Oh, ik bün wedder in Twivel un Angst weer’n. Dien Geschicht, se schreckt mi, mit dreeg Luiden vun dat Arge! Du seggst, min Deern is funnen – un vun min ooltste Söhn, Herr Torsten? De Botschaft bringt mi keen Segen, de so’n Overtred breggt!
BOTE
Min Fru! Kiek di üm! De Botschaft vun den Eremit steiht vör dien Ogen dor bi’n’t erfüllen. Ik wüll’n’ nich irren, un doch: Hier kümmt dien Dochter, ümgin vun Krieger, dien beiden Söhnen!
(JANNA warrt vörtargen op’n Stuhl in’n Vörgrund, regungslos un bewusstlos.)
KÖÖR I
Wi leggt uns to dien Fööt, un hier is de Deern, de unner’n’n Befehl vun uns Herrn stahn hett. So seggt he: Bringt se to mi Mudder un seggt ehr, dat ehr Söhn, Herr Stefan, se schickt.
DORIS
(up se togaan, de Arm utstreckt, ehr erschrocken widderschreckt)
Himmel, se is still un blegg!
KÖÖR I
Se leevt, se ward wedder ok to sick kamen, man laat ehr Tied, wedder upzuwaken ut de groten Schreck, de all Sinne bindt.
DORIS
Min Deern! Kinner all min Sorge un Pein! Un ik seh di so wedder? So kümms du wedder na dien Vader sien Hus! Oh, laat min Atem dien Leven wieder anpusten; ja! Ik will di in min Moder-Armen to’rückholen, un di vast holn – bis von’n Frost vun de Dod dien Leben to mi klopp’n ward!
(To’n KÖÖR)
Wo hebbt ji se funnen? Snack! Wat för’n Schreck sünd dit Leiden ankamen loten?
KÖÖR I
Min Lippen sünd stom! Froch mi nich: Dien Söhn ward di allens seggen – Herr Stefan, he is’t, de se di schickt.
DORIS
Sagg mi, würdest du nich Herr Torsten seggen?
KÖÖR I
Herr Stefan is’t, de se di schickt.
DORIS
(to den Boten)
Wie hett de Seher’t seggt? Snack! Is dat nich Herr Torsten?
BOTE
Jo, dat is he! Dien ooltste.
DORIS
Dat Segen över sien Kopp, wat ok immer dat wär – ik schuldt em ’n Dochter! Ach, in disse Stunn, so lang hebbt ik mit Hoffnung harrt und beten dreev, un nu! So’n Mißgunner hett mien Freud verdräben! Ach, ik mutt de Flut vun mine Gfühl in de Schranken hulln! Hier in dat Hus vun ehr Kinnerjohren seh ik min Dochter, aver se kennt mi nich – acht’t mi nich – un höört noch op de Stimm vun moderlich Leev! Ach, dat se de Ogen opslaan möcht, de Hannen wärmt, un dat ehr Herz, dat so lang verstummt was, wedder schlägt, jo, to mi! Se is dat! GEORG, kiek! Dat is JANNA! Dat Versteen un dat Verlorn, dat Gerett! Hier för de Welt
Riek ik se als min an!
KÖÖR I
Ne’e Zeichen vun Angst to meiner dunklen Seel, ick steih hier vun all Kraft verloten! Wat för’n Licht kann de Dunkelheit vun dit Geheimnis dörchdringen?
DORIS
(to‘n KÖÖR)
Ach, jullie hart Herzens, jullie drögen, unmitleevigen Minschen!De Muttverslag vun ’ner moderlichen Brust, as wenn wellen op dat Fels langern, doch keen Fünken antwurt! Ik kiek mit Hööp in jullie Riek, aver geenen Blick vun Liev. Wo sünd mine Söhnen? Seggt mi, kemen se nich? Mit strahlenden Ogen, de min hart so trösten? Hier stah ik as in de Mitt vun de Wüst un Monstern vun de Diept!
GEORG
Se slaat de Ogen op! Se rührt sik! Se leevt!
DORIS
Se leevt! Un ehr eerste Blick kümmt to mi!
GEORG
Kiek! Se slaat se wedder to – se schüttert!
DORIS (to‘n KÖÖR):
Goh weg! Dien Anblick schütert ehr!
(De KÖÖR tritt torüch)
DORIS
Sünner groten Bedrievsch oppgeben ik ehr blots.
GEORG
Mit groten Ogen, verwundert kiek se di up un dal.
JANNA
Dit Gesicht kenn ik – wo bin ik?
DORIS
Langsam kümmt ehr Verstand wedder.
GEORG
Kiek! Se sinkt op de Kneen.
JANNA
Ach, dat Engelsgesicht vun min Moder!
DORIS
Kind vun min Hart!
JANNA
Kiek! Knierend to dien Fööt, de Schuldige!
DORIS
Ik hol di in mien Armen! Dat is genug – allens is vergeven!
GEORG
Kiek mi in’t Gesicht, kennst mi wedder?
JANNA
De ehrliche, olle GEORG! Jo, den!
DORIS
Den troen Hüter vun dien Jungjohrn.
JANNA
Bin ik also wedder bi mien Familien?
DORIS
Nix kann uns mehr trennen as de Dood sülvst!
JANNA
Wirst mi nich wedder wegsenden?
DORIS
Niemals! Dat Schicksal is besänftiget.
JANNA
Bin ik di denn dat Allernächste in’t Hart? War dat all blots ’n Traum – ’n gruwlig Traum? Mien Moder! Mi föört, ick weet nich, wat mi herführen hett – aver dat is gut. Ach, wat för een Segen, dat ik sicher bin in diene Armen! Sie hätte mi to de Prinzessin maken wollt, Moder – Leever wär de Dood!
DORIS
Min Dochter, verstah mi un kümmer di nich – de Prinzessin vun Ollenboerg –
JANNA
Seggt mi dat nich noch wedder! Bi dissen verfluchten Namen kummt de Käl vun Dood dörch mien Kropp!
DORIS
Min Kind! Höör mi –
JANNA
Se hett twee Söhne, de sich mit Hasser scheden, HERRN TORSTEN un HERRN STEFAN –
DORIS
Dat bün ik! Kiek, dien Moder steiht hier!
JANNA
Hebb ik di richtig hört? Sprak dat?
DORIS
Jo, dien Moder bün ik un Prinzessin vun Ollenboerg!
JANNA
Bist du de Moder vun HERRN TORSTEN un HERRN STEFAN?
DORIS
Un von di! Se sünd dien Brüder, de du hier nemst!
JANNA
Oh, wat'n erschrecken Lücht!
DORIS
Wat is los mit di? Worüm is dit sien komisch Gefühl?
JANNA
Jo! Dat wöörn se! Nu fällt mi allet wedder in – keen Drööm, keen Tusch, se hebbt sik troffen – dat is grimmige Wohrheit! Ünnergang för de Minschen! Wo hebbt ji em verboren?
(Se löppt up den KÖÖR to; de keert sik vun ehr af. Von wieters is een Trauermarsch to höörn.)
KÖÖR I
Schauder! Schauder!
DORIS
Verboren? Wovon snackst du? Wat is dat Wohr? Ji stahn in stiller Schreck; as ob ji dat Geheime dörchblicken! In diene stotternden Woorden – op din Stiern – ik les’ de Schrecken, de ick noch nich kannte! Wat is dat? Segg mi dat! Ik will allens weten! Worüm de Blick so bang to de Döör geiht? Wat för traurige Musik klinkt doot?
(De Marsch kümmt nu näher.)
KÖÖR I
Dat kümmt! Dat kümmt! Un allens ward verkündet mit grimmiger Stimm’. Fru! Maak di hart, behool dien Stärk, wat ok kümmt, dat to to’n Gesicht – denn mehr as een Fru säul, dien Schicksal hett Leed in sik.
DORIS
Wat kümmt? un wat steiht mi vör? Hörst du mit düstern Toonen schreit de Dood in mien Oorn – dat schallt dorch’t Huus! Wo sünd mine Söhns?
(De KÖÖR I drägt den Leevkopp von HERRN TORSTEN
up een Baar in, de an de Bühnensiet opstellt ward. Een swart Dook is doröver breet.)
(DORIS, JANNA, GEORG.)
(Beede Köörs.)
KÖÖR I
Mit Kummer to Fölge, vun Straat to Straat glöövt de König vun Schrecken; mit stillen Schritten, langsam, smiegt he sik an, wo de flüchtige Minschenslach bliwt still stehn, an jedet Doör hört man dat gefööchte Kloppen des Schicksals, de Bodschaft vun unsäglichem Leed!
KÖÖR II
Wenn in de düstere Höst un de Blöden falen, vertellt de wüsten Wald, wi gau de Pracht van’t Johr verklingt! Wenn in’n stillen Grabb versinkt, de kwetsbare Minsch un he ins ewigen Ruun sich leggt mit’n Gewicht vun’t Leven; Natuer is friedenfull, un geiht ihren ewigen Gesett na, – keen bangend Schrecken weckt den allgemen Fall! Doch, Minschen, oh! Maak di fix för gröötere Nood; mit harter Hand de grimmige Mord trennt dat heil'ge Band – de verwandte Bann: de gnadenlosen Dood, mit unnersättlicher Wut, reißt von sien Stiel de Blööm vun’t lewe Kraft!
KÖÖR I
Wenn Wolken dat tief liggende Himmel durchkregen, vöran draven – un mit dumpfen Grollen splittern de Donderslag – uns’ harten Harten groopt de Kraft des grimmigen Schicksals! Doch manchmol komt der Blitz ganz sudden durch den kloren Himmel flaumen: dann in dien dörgaang, lögenhaftig Dag vun Frööd, fürch de heimliche Slück; un rööm di nich to fix över dat vergänglich Glück, de Blööm, de blüht, doch versiggt se ook! Keen Reichtum, keen Lust, keen Ding but Leed, weer vör de Minschen nich gewiss: un uns eerste un bestes Leven – dat is to dulden!
DORIS
Wat schall ick höörn? Wat för’n Schrecken liegt doot unner dat Dook?
(Se geiht na de Baar to, doch steiht plotzlich still un bleibt twisken Angst un’t nich wissen steen.)
En komische, unheilswolle Angst band mi de Sinne. Ik güng to, doch plotzlich hält mi dat kalte Griff vun’t Schick torecht!
(Tüch JANNA, de sik twischen ehr un de Baar stellt.)
Wat dat ook is, ik will dat seggn –
(As se dat Dook hoochhevt, seht se de Leevkopp von HERRN TORSTEN.)
Bi de ewige Macht! Dat is mien Söhn!
(Se steiht still vör Schreck. JANNA sakkt jammernd na den Grond vör de Baar.)
KÖÖR I
Arme Mudder! Dat is dien Söhn. Dien Lippen hebbt dat utspröken, wat mien stokkige Tung nich secht.
DORIS
Ach, mien Seel! Mien Torsten! O ewig Leid! Un seh ik di so? So kummt di dat Leven? Hest du dien Süstern ut de Grappels vun de Räubers retten künnt? Wo weer dien Brüder? Keen Arm, de di beschüdden keem? O verflucht de Hand, de di disse blödigen Wunnen sloog! En Fluch över den, de em föhrt hett, den Mörder vun mien Söhn! Tausendfach verflucht sei all’ de sien Slag!
KÖÖR I
Ach! Ach!
DORIS
Is dat nu so, so hollen ji ju Woord, ji Engels? Is dat ju Wahrhaftigkeit? Wehe dem, de ehrlichen Herzens op ju vertraut! Wat hest ik hoppt un bangt! Un dit is nu dat End von mien Gebeden! Ji schrecklichen Afwenden, de ju Lidden auf mien Wunn slegt. Laat nieman jümmers geloofden an de Stemm des Himmels! As ik dissen Dochters in mien Schööt droeg, sä’h ehr Vader in sien Drööm an sien Bröd de Hochtoid, wo twee Lorbeerbööm in de Hie so wächst, un in’n Mitt’n en Lilie in Flammn. Fix grept de Äste an un verbreegt sik mit Funkens dat Füer dörch dat Hus. Mit düssen Drööm dreeft mien Mann na de Kunst vun de Weissheit, un so sprök de Orakel: Wenn ik en Dochter krieg, den Mörder vun dien Sööhns schall se wesen, de Unglücksbringern, de dat Hus to Grund richt.
KÖÖR I un II
Wat seggt ji, mine Frun? Ach! Ach!
DORIS
Dat seht ehr herzlos Vader, dat Dod obsehn schall ik em. Ik rett se, dat unschuldsvolle, dat verdammte Kinner; ut mine Arm röven se mi dat Baby, to versöken den Fluch des Himmels abtohol’n, un mien Sööhns to bewaren; de Modder gäb ehr Kinner weg, un nu fallt ehr Brüder dorch de Hand von Räubers. Min Kinner is unschuldig. Nee, se hett em nich döögat!
KÖÖR
Ach! Ach!
DORIS
Hett doch keen Tüch an de Flüsters der Sternedeuters vördeelhaft wesen. Höört, wat en anner, mien Seel tröstend, sprak, un ik glöv, he wöör vom Himmelsgeheimnis kumm. Mine Dochter schall mit Leev de Herz’n vun de Brüder föhren; un so vertellt de Geschichten vun Fluch und Seg’n, doot dat een den annern in Lügen beweisen kann. Nee, se is keen Fluch, de Unschuldsvolle; no vergung’t de Tied ehr ansegten Seeg’n to fulfill’n; ehr Tongen wöör bedrops falsk; ehr angeblich Kunst is nich tobruken, se schwißt mit Woortspill un narrt uns so, of se is selbst belurrt? Ji wett nix vun de donker Zukunft, van de swatt’n Stroom vun de Hölle, of den Käll’n, wo se mannt, ehr Wisheit hernimmt, of dor wiet wech de lichten Fluss vum ewig Licht kummt!
KÖÖR I
Ach! Ach! Holt diene Tung’n! Oh, halt, nich mit so vörloffen Wut dat Macht vum Himmel in ehr Unschuld antast. De Orakel sünd klauk – Erward mit Ehrfurcht dat, wat kummt!
DORIS
Mine Tung schall snacken, as mien Hart dorch de Kummert vull is. Mine Leed schall up to’n Himmel rufen. Wat hebbt wi do, dat wi unse Handen beten? Gode, smite Tröösterei! Wat bringt uns Vertrauen und Frömmigkeit? Mit Gebeden rögen de Eerlik’n högen Himmelsfiguren. Dat is, as wenn man den silversplieterten Maan mit’n Pil entlocken will. Verboren is dat Schoot vun de Tied, as een Leege voor de Doegen un för de annern; dat, wat de Weetenschoop as Licht vertellt.
KÖÖR II
Hört dat Geräusch vun’t Grauen! Ik hör den dröhnenden, frechen Lärm! Dat Zischen vun de Höllenschlangen is nah! Jo, dat is de Schrittt vun de Rachegeistern!
KÖÖR I
In de verworrene Ruin, fall, fall, du Dach, und sink, du bibbernde Grund, de den schrecklichen, übernatürlichen Schrittt erdragen mutt! Schwart Dunst, heb di! Steig als rauchiger Nebel ut’n Abgrund, un verdull dat Licht vun’n Dag! Verschwindt, Schutzgeistern! Sie sünd op’m Weg! De Racheengels!
(HERR STEFAN, DORIS, JANNA. KÖÖR. KÖÖR fleht HERRN STEFAN an, as he in de Midd von de Bühn steiht.)
JANNA
Ach, dat is he –
DORIS
(tritt to em)
Min Stefan! Oh, mien Söhn! Un so begegn ik di? Kiek mal! Sieh!
Dat sünd de Sünden vun de verfluchten Hand!
(Se führt em to de Leiche.)
KÖÖR I
Brach ut noch einmal, du Wunden! Fließ, fließ in düsteren Fluten, du strömend Blut!
DORIS
Verstarrt un erschroken vor’n düstern Blick, steiht du da. Jo, dor ligt mien Hoffnung, un alles, wat di Welt von dinem Broder hedd; im Keim wurd’ de zarte Blüte vun euern Frieden abknipst, un Mutteraugen hätten sik an de schönen Früchten erfreut.
HERR STEFAN
Fass Mut; dien Söhns, mit ehrlichen Herzen, hebbt nah Frieden strävt, aber de Willen vun Himmel is Blood!
DORIS
Ik weet, du hest em veryrt. Ik hett gesehn, wie mit Freid di un he mit’n Band vun de Natur verknüppt waren; im Innersten heddst du em to di treckt un de verlorenen Johren wolltest gutmaken! Aver kiekt, grausamer Mörd verraadt dien Pläne, un nix bleibt över as Rache!
HERR STEFAN
Kumm, mien Moder, dat is keen Platz för di. Ach, ik fleih di, goh weg vun dissen Anblick vun’n Elend.
(He versöcht, se mit to nehmen.)
DORIS
(wirft sick in sien Arm)
Du lebst! Ik hebb noch een Söhn!
JANNA
Ach, mien Moder!
HERR STEFAN
An dis treue Brust, kunnst du din Leed uutween; du hest dien Söhn nich verlor’n, sien Leevde sall ewig in Stefans Brust wohnen.
KÖÖR I
Brecht ut, du Wunden! Stummer Tüüch, bring de Wohrheit an’t Licht! Fließ swifte, du blode Fluss!
DORIS
(griept de Hände vun HERRN STEFAN und JANNA)
Mien Kinner!
HERR STEFAN
Oh, dat is Freid! Mien Moder, ik seih se in dien Arm! Von nu an leevt, en Dochter – en Süstern –
DORIS
(unterbrecht em)
Du hest din Woord hollen. Mien Söhn, di hebb ik to verdanken för dat Gerettete. Jo, du hest sie scheckt –
HERR STEFAN
(verstört)
Wat seggst, mien Moder? Wehm ik scheckt hebb?
DORIS
Se steiht vör dien Ögen – din Süster.
HERR STEFAN
Se! Mien Süster?
DORIS
Jo, wat dachtst denn?
HERR STEFAN
Mien Süster!
DORIS
Du hest se to mi scheckt!
HERR STEFAN
Grauen! Ook sien Süster!
KÖÖR
Weh! Weh!
JANNA
Ach, min Modder!
DORIS
Snack! Ik bün ganz verstummert!
HERR STEFAN
Verflucht sei de Dag, as ik boren wurr!
DORIS
Ewige Kraft!
HERR STEFAN
Verflucht de Schoß, de mi to Welt bröcht; verfluchte de hemmliche Kunst, de all dises Leed ans Leder bröcht, dat di gleich erdrücken deiht! Wenn ok de donnernde Grimm spoodert, denn schull dis Arm de Blitze des Doods dörchhalen: Ik hev mien Broder dutslaat! Hör dat un beben! In ehr Armen fünd ik em; se weer mine Leevde, min utkorene Brud; un he – min Broder – in ehr Armen! Du hest all hört! Wenn dat wohr is – oh, wenn se min Süstern is – un he! Denn heff ik wat daan, dat weder Opfer noch Bete an de Himmelstuurn för mi openen doot.
KÖÖR II
Dat Wöör in diene Hart verstört, is bersten un nix blifft över; seih her! Wat de warnenden Seers seggt hebbt, dat is nu – dat geiht flugs! Se spraken dat Wöör vun boven, ehr Lippen spraken’n Schicksal, dat keen Minsch stoppen kann! De döödliche Fluch is vörbestimmt för de, de versöken dat Unglück ze wenden.
DORIS
De Engels hebbt dat Slichtste daan, wenn se wohr sünd oder lögen – dat is eins – dat Maß von ehr Wut is voll. Wat schall ik bäben, wenn ik nix förchten muss? Min leev Söhn liggt erschlagen, un de Levende nenn ik nich mehr mien Söhn. O! Ik heff em trugen un nert an min Bruust, een Basilisk, dat min leevt Kind erdodet hett. Min Döchter, mak di fix! Un löpp rut ut dis Hus des Schreckens – ik wied met it de vengelende Geister! In schelk Tid is dat Verbreken mit mi kamen, un de Vörkämp mit mi güng. In Liden wurr ik föhrt, in Hoffnun wull ik bleiben – in Schrecken verslaten ik disse Hall. Up mi, de Unschuldigen, fällt dis Elendsschwer – dat is genöch, dat Himmel gerecht is un Orakels wohr sünd!
(Af mit GEORG.)
JANNA, HERR STEFAN, KÖÖR.
HERR STEFAN
(holt JANNA fast)
Min Süstern, wullt mi verloten? De Fluch vun moderlichen Herzen mag vallen – dat Blood vun’n Broder roopt na Vergeltung in den Himmel – de ganze Natur socht eeuwige Rache an min Seel – awer du – oh! Fluch mi nich – dat kan ik nich dragen!
(JANNA wiest af, mit Blick up’n Levenen.)
Ik hebb diene Leevde nich dutslaat! Dat weer din Broder, un dei mi’ns, de ünner min Swert fielen; un nah as de Verstorbenen gehört ok den Levenden to dat Blood vun den Verband. Denk doran, ik bün dat, de diene Nächsten Mitleid bruken kann – ehren reinen Geist verliest he, un ik bliev schuldich!
(JANNA bricht in Tränen ut.)
Ween! Ik will min Tränen mit dienen mengen, ja, noch mehr. Ik will den Broder recht doon; awer diene Leevde – ween nich för em – dien leidvolle Tränen schnittn mi’n Hart dörch. Ut unendlicher Not will ik dat torecht draugen: de letzte Troost – dat wi uns leev hebbt. Ein Los is för mi opfüllt, uns Leiden und Recht as een gliek maakt; verfangen in’n Fangfall stört wi tosam. Drie unglückliche Opfer vun’n erbarmungsloosen Schicksal, un deelt dat seeden Recht to Tränen. Awer wenn ik denk, dat för den Leevde mehr as för’n Broder diene Tränen fließ, den mischt sich Wut un Nahd in min Leed, un de letzte Troost verlässt min krank Segg.
KÖÖR
Nee! In dis grausame Gegenwart kann ik dis Tränen nich aushollen – min Mut verflücht, un Twivel kümt mi an. Gei weg un ween in Verborgheit – laat mi terug; aber nimmermehr, nimmermehr sieh mi nich nochmaal. Ik will nich nochmaal ansähn weder di noch dien Moder.
HERR STEFAN
(ruhig gesammelt)
Ik gebruik nu de voorstliche Rechte – för de leste Tied – Disse Leev nah de Eer to geven, to betolen de Schull, Un’n Doden den Respekt to wiesen. Also merket ju, mien Frünnen, Dat is mien feste Willn, un de Befehl schall fix erfüllt warrn Van diene Herr. In din Gedächtnis ward dat friske Bilde leven, De traurige Pomp bi’t Tragen na de Grof, wo so kort her den König, mien Vader, se dorte laten hebbt; de Hallen hebbt noch de Klänge von Trauergesang, De Echos sünd no nich verloschen. Noch een annern Leev füllt de Grofkamer, Wi sünd fast mit Fackeln bi’n letzten Licht, Un mietet de Dunkelheit van dat Monument. Op de Trappen do mixt sik de Menschenmeng Bi de Trauergäng in een verwirrte Masse. In de herrliche Kuppel, wo mien Vaders Asche ruht, Schall dat nu fix gahn, dat je den Ritus vollbrengt, Un in Stille, as keen Minsche sieht, schall dat gahn. Latt alle gnädig sin, as dummols bi den Königsricht.
KÖÖR
Mien Herr, dat ward so gau utführt; denn noch steiht De prachtvolle Katafalk, dat düstere Prachtstück, Un keen Hand hett dat Gebilde des Dodes störd.
HERR STEFAN
Dat opengohnte Grof mitten in’t Leben? Keen goot Teken is dat; De Riten sünd erfüllt, worüm dann noch de Pomp Un de Trauerschau, de so lang trüb do steiht?
KÖÖR
Dien Streit mit Ollenboerg, hasserfüllt un grimmig, Hett de Flammen der Zwietracht angefacht, Un unsere Sorgen hett dat för een Tied verdrängt, Dat dat Heiligtum sluten bleven is.
HERR STEFAN
Wo vör de Nacht is, schall allens erleed wardn, Denn bi’t Schimmer der Middernacht! De Sünn morgen Schall dissen Palais in Reen un Ordnung finnen, Un een Frohdensglanz voor uns Land bring’n.
(De tweete KÖÖR geiht mit Herr Torstens Leev aff)
KÖÖR I
Schall ik de Bruderschaft der Mönken in den Kirchtjen In ehrn Sakralen Rechte inholn, Dat se för de Selen de Gebedsing angahn Un mit Hymnen de Entschlafen na’n ewigen Frieden wünscht?
HERR STEFAN
Eer Klang över mien Grof ward för immer ertönen, Keene Feiern; der Ritus ward nich wiesn op den Dag, Wo’n bludigen Morder de Angst rütt un dat Himmel bedröpen deit.
KÖÖR I
Oh, ward nich to wild un verzweifelt in din Handeln, mien Fürst! Keene Hand van Minschen ward di rächen; De Buße stillt mit sanfte Kraft den Zorn von oben.
HERR STEFAN
Wenn dat Recht oben keen Schergen find’t, Denn schull ik sülvst mit dat rächende Swert voran gahn; De Sünnen bitten ok den Sündern, aver dat Blod schall rieden för’n Mordschuld.
KÖÖR I
Dat wahre Heldentum ward im Stehen, wo’s Unglück blüht, Un nedderdrücken dat Leiht un’t Unnergang in de Wut.
HERR STEFAN
Mit mi ward de olle Fluch utsterben! Nur de Tod, Wo sik sülvst den Weg fangt, bricht dat Band van’t Schicksal.
KÖÖR I
Do schuldst dien Land mit Füering un Gerechtigkeit dienen, Bedenk dat du allein för den verlaatnen Herr bist.
HERR STEFAN
De Engels dorben de Rache, anner Engels mööt de Levendn schützen!
KÖÖR I
Wo weit de Hoffnung licht un wo lang as de Sünn in’t Glanz! Aver bedenke di, mien Herr, för den Tied, nich dat Ende!
HERR STEFAN
Denk an dien Vasalleneed. Schweige un lat mi gahn de Schicksalsweg, Mit de Götting un Macht des Geists, Wo keen Frohdensblik mehr mi jümmer ansmilt. De Quaal min Seel torüch – dat, wat ik dollehn heb – dat füllt Keen Stä för Minschengedanken mehr!
(Doris tritt ein, bedenklich un unsicher)
DORIS
(se schlickt un kummt nohm end heran)
Ik dacht, mien Aug ward di nimmermehr sehn; So hätt ik in der Verzweiflung anminned. Ach, mien Söhn! Wat kümmt mi in düster’ Kammern für Botschaft? Un kann dat wahr sin? Ward mi beiden de Dag nommen?
KÖÖR
Seih, di ward willig de dööstern Wägen gaan, Hannert all de Hope un Trööstung. Miene Gebeten blifft unhörn, doch di, dorch Mut un Kraft Storm in sien Hart, as de Natur dat gebiedt!
DORIS
Ik nehm mi all Curse tohrüch, all de Verzweifelten, De in Wahn un Blinde Rage utslaten ward op dien Kopp, Watt een Moder nooit tohn schall. De himmlsche Kraft wollt mi dat in Gnade teruggeven. Leef! Leef! Mien Söhn! Denn ik kann’t eher utstahn, di an to kiek’n – De Mörder vun’n Kind – as um beide to grät’n.
HERR STEFAN
Dat is vergebens, Moder, al dien Gebeten sünd umsonst, för mi un för di; för mi gifft dat keen Platz mehr binn de Levendigen. Wenn dien Ogen dat schaffen, den Mörder to ansehn, den Grusel – ick schaffen dat nich, den stillen Vorwurf vun din ewigen Sorg to erdragen.
DORIS
Leis oder laut, mien Söhn, ward di keen Vorwurf mehr din Hart erschüttern – keen Klage ward hier mehr tönen in disse Hall’n. Sachte ward mien Tränen rin’n, mien Leed ward vergehen: to’n Troot över düst’re Schicksal, mit een Sorg besiegen wi de grausame Tat un deckt de Schand mit’n Mantel vun’n Mitleed.
HERR STEFAN
(mit stockender Stimm un nimmt ehr Hand)
So, min Moder, so sachte mit leisen Weh, wird dien Kummer versinnen; aber wenn een Grabb sien Deckel över Mörder un Opfer schlägt – wenn een Steen uns all beide baven ligt – denn ward de Fluch blieven, din Leev wird glieks din Söhne segnen: De Tränen din ogen ward’n heiligen uns’ Gedächt’n. Jo! Den Dod verlöscht den Brand vun’n Hass, mit Mitleed kehrt een Engel to uns darbi. In düsse Ruhe, in Grabbesfreden – heb mi nich op! – ach, verbiet mi nich, mit de Sühneopfer de Fluch vun’n Himmelto bannen.
DORIS
Christens Lüüd sünd so rik an Altaren vull Mitleed, wo’n bedrücktes Hart kan Fried fannen. Ach, wieveel Sünder hebbt dat dor already funden, in Lorettos Huus för alle Sörgen, wo de Blotsel’n versohnt ward; ach, de Gebeden vun’n Frommen gifft Schätze to Gnade un Fried. Un op Grund, wo dat schreckliche Blot fließen is, dor ward up bau’n een Tempel vun Rinning.
HERR STEFAN
De Pijl ut de Wund rut trecken, dat is een Ding – aver dat Hart ward doch nie richtig heeln. Mögen andere dat Leben slepen mit Reue un Smerte, för de Sünn mit Buß un Kummer to rin’n. Ik will nich in Verzweiflung laten mienen Weg. Nee! Ik mööt mit klorem Blikk in de Welt kiek’n un dat frie’n Atem heven. In min Jüngde leevst du uns all, un den Neid hebbt sei sein’n Seddel; un nu, denkst du, min Hart konn ertragen, wie de Schicksal di an’t Grab vun min Brüder bindt? Den Dod, in sinen stolten Paleis, as hoch Kroon, verhümmert dat Menschliche un brennt jümmer all Schande un Overtredung weg, rein vun allem Übel; mit de Sternen hebbt he uns över düsse Welt höcht; un so liggt de Unvergänglichkeit mit Ehr min Schicksal.
DORIS
Min Söhns! Worüm heff ik ju no Ollenboerg ropen? Dat wor för Fried un Vergeeven! Seht! Dat Schicksal is ännert, mien Hoffnig is all weer verloren.
HERR STEFAN
Wat ok sacht is, min Moder, dat ward erfüll’t. Schenk nich dem Ende, wat sien’ Bestimmung gifft. Mit de Hoffnig op Fried sünd wi hier, un soken in de Dod de große Versöhnung.
DORIS
Mien Söhn, leev för dien Moder! In’t fremde Land, sollt ji mi hier allene laten, wo keen Hart mi schützt, keen Kindermier veert mi in min Hart! Ach, hebb Mitleed!
HERR STEFAN
Wenn all de Welt di verdammt, Moder, du bist doch miar, schreeg un roep dat to’n Himmel – un wi ward’n Engels sien! Liek de Star’n boven us, heffst du uns, un uns helles Leev’n, to Trost över all din’ Schwern!
DORIS
(führt JANNA nach vörn).
De Gebete vun ’n Moder sünd vergebens! Knie to sien Fööten, fleh em an, röhr sien Hart, dat he weich ward! Och, seg em, dat he leve schall!
HERR STEFAN
Bedrügerische Moder, so prüfst du dien Söhn! Un du wills min Seel opwühlen, noch einmal to Kamp un Leidenschaft locken un de Sünn, so hart un kalt, wedder to vergolden? Nu, wo ik all up de Weg gei in de düstere Nacht! Kiek mol, dor steiht he, de Engel vun’t Leben, un strahlt in Sünnschien, un ut sien Hannen seggt he Fruchten un Blomen, gülden un süß, voller Gottvullen Freud. Mi hätt min Hart upwarmt un to leven weerk, mit Hoffnungen drengt.
DORIS
(to JANNA).
Du wardst seggen, oder gar nix! Bitt em, dat he leevt, un raub uns nich dat stützende Glück vun uns Dage.
JANNA
Deen Leven fohrt ein Opfer! Övertöl mi dat Schicksal vun min Bröder mit den Tod to verschöön’n! Jo, ik will dat Opfer sien!Noch befor ik Licht segg, weer ik to düchtens dat ik ’n Unrecht för Gott to gut maken müss. De Fluch verfögt mi noch immer: ik weer dat, de dien Söhn in den Streit utwendig röppt. Laat mi dat Sühneblod gifft!
KÖÖR
Arme Moder! Tweedst du sien Kinner recht un reek den Unglick to, dat du alen in düsse öde Welt bist mit allen Levens Freuden vör di verboren.
JANNA
Schon dei beten Tiet af för de Natur. Dien Moder trüggt eenen Söhn. Mi Bröder, leve för ehr! Lütt weert de Leid vun moder na mi fin’t, doch in eene Stund, in de Hand vun Himmelskraft, ward mi von di glet!
HERR STEFAN
(düpk bewegt)
Einer lebt oder stirbt, segent mit de Liev vun eene Süstern.
JANNA
Sog, bist du neidosch up de Asch vun dien Bröder?
HERR STEFAN
In dien Traurig leeft he eene hillig Leven! – Min Geschick is de ewige Dod!
JANNA
Min Bröder!
HERR STEFAN
Süster! Sind dien Tränen för mi?
JANNA
Leve för uns Moder!
HERR STEFAN
(lässt ehr Hand un dreit sich af)
För uns Moder?
JANNA
(birgt ehr Köpp an sien Brust).
Leve för ehr un för dien Süstern!
KÖÖR
Se hett wunn! Unwiderstännlich sünd ehr Gebete. De versäuchte Moder wäkt up un schöppt wedder Hoffnungen – sien Bescheden is fällt! Dien Söhn schall leven!
(In düssen Moment klinkt eene Hymn. De Dören in de Kark gahn op, un de Leichtruch mit den Sarg, umgeven von Kerzen, ward sichtig.)
HERR STEFAN
(wend sik den Sarg to)
Ik raub di nich, Bröder! Dat Opfer is dien – Hör! Ut dat Grab, mächtiger as Moder sin Tränen oder Süstern ehr Liev, schreit dien Stimm: mien Arme un de Himmel umfass’n een Schatt vun Freuden för de Welt, to veredlen, wat Gott mit viel Ehr würdig makt. Doch ick ward nich in Lust leven, wenn din unschuldig Liik in de Gruv sloppt, unvergolden. – Rechtfertig, Herrscher vun uns Dage, ümfangen wir di, verstahn allmannig’n Grund! Ik såg ehr Tränen! – dat is gnoog – sien wer för mi. Ik bün tüchtig: min Bröder! Ik köm!
(He stecht sik mit ’n Dolch un fallt dode nöten an de Föten vun sien Süstern. Se fällt in de Arme vun ehr Moder.)
KÖÖR
Ik stahn in scheuwfull Verwundern un weiten nich of ik sien Schicksal betriegen schall. Een Wahrheiten vertellt mi, leevt as dat Guddste, is dat Leben nich; doch dat Schlechteste vun all Düsterheit is Schuld.